ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ: ΑΠΟ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΣΕ ΒΟΗΘΟ ΜΑΘΗΣΗΣ

Posted on 8 Αυγούστου, 2019 Updated on 8 Αυγούστου, 2019

Εδώ και αρκετά χρόνια ερευνώ και μελετώ το ζήτημα της Αυτο-κατευθυνόμενης και Αυτορρυθμιζόμενης Μάθησης. Καθόλου τυχαία, το ενδιαφέρον μου για το θέμα αυτό ενισχυόταν ανέκαθεν, σχεδόν από κάθε πεδίο γνώσης που καταπιανόμουν. Η ενασχόλησή μου με τις ανακαλύψεις ενός άγνωστου για πολλούς και μοναδικού επιστήμονα, του Βίλχελμ Ράιχ με οδήγησαν στον ριζοσπάστη εκπαιδευτικό και ιδρυτή του πρώτου Δημοκρατικού Σχολείου Summerhill Αλεξάντερ Νήλ, ενώ τα γραπτά του φίλου και δάσκαλού μου Peter Jones γύρω από την επιστήμη της Οργονομίας, με την αγάπη και την πίστη του στη δύναμη της Αυτορρύθμισης στην ανατροφή και εκπαίδευση των παιδιών, με οδήγησαν στον Αμερικανό εκπαιδευτικό μεταρρυθμιστή και πρωτεργάτη του Homeschooling και αργότερα Unschooling, John Holt, ενώ  το έργο του Ηolt σε εκατοντάδες άλλα πεδία γνώσης και πληροφοριών γύρω από την Αυτοκατευθυνόμενη Μάθηση.

Μέσα από αυτή την έρευνα και μελέτη κατάφερα να καταλάβω πρώτα πρώτα τι μου συνέβηκε εμένα προσωπικά στην πρώτη τάξη του δημοτικού όπου κανένας δεν μπορούσε να εξηγήσει το γιατί δεν ήθελα να μπαίνω στην τάξη. Κλειστοφοβία ήταν η διάγνωση του σχολικού ψυχολόγου ενώ οι «διαγνώσεις» συγγενών, γειτόνων, συγχωριανών κλπ ήταν πέρα για πέρα ηλίθιες και δεν ήταν παρά ένα μέρος του bulling που δέχτηκα γιατί δεν ήθελα να πηγαίνω σχολείο. Κανένας δεν έλαβε υπόψην ότι η αντίδρασή μου απλά είχε να κάνει με την απέχθεια προς το σφιγμένο και αυταρχικό περιβάλλον του σχολείου που για έναν εξάχρονο δεν διέφερε από το αίσθημα που θα είχε ένας ενήλικας αν τον έβαζαν για 6 ημέρες για 5 ώρες στην φυλακή εξαναγκασμένος να μένει ακίνητος στην καρέκλα ακούωντας κάποιον με καταπιεσμένο μίσος για τη δουλειά του, να μιλάει για πράγματα που δεν τον ενδιαφέρουν!  Ήταν μια πολύ τραυματική περίοδος της ζωής μου που ως πριν μερικά χρόνια είχε επιπτώσεις σε πολλές συμπεριφορές και συναισθήματά μου, μέχρι που μέσα από την συνειδητοποίηση κατάφερα να μετατρέψω το τραύμα σε θετικό εφόδιο!

Παρόλα αυτά νομίζω υπήρξα μέσα στους λίγους αν όχι και ο μοναδικός στη χώρα μας – στην οποία απαγορεύεται η κατ’ οίκον εκπαίδευση –  που μια ολόκληρη σχεδόν σχολική χρονιά, με την άδεια του Υπουργείου, έκανα homeschooling!!!  Όταν επέστρεψα στο σχολείο, ως «κανονικός» πλέον μαθητής, ήμουν από τους καλύτερους στην τάξη και αρκετές φορές βοηθούσα τους πιο αδύνατους συμμαθητές μου. Μπορεί να είχα επιστρέψει στο σχολείο αλλά ποτέ δεν ένιωσα άνετα με τον θεσμό και το σύστημα εκπαίδευσης. Μέχρι και το τέλος του Λυκείου  βαριόμουν αφάνταστα και βαθιά μέσα στον πυρήνα μου, ήμουν σίγουρος ότι το σχολείο τουλάχιστον όπως είναι δομημένο είναι ένα μεγάλο λάθος!

Όταν ένιωσα την ανάγκη ότι θέλω να διδάξω μουσική, από το ξεκίνημά μου ακολούθησα  κάποιες αρχές που μου έβγαιναν φυσικά και αυθόρμητα. Αναφέρω τις πιο βασικές:

– Ο μαθητής πρέπει να νιώθει άνεση και ελευθερία έκφρασης στο μάθημα

– Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει εγώ σαν δάσκαλος να δείχνω ανώτερος

– Πρέπει να θεωρώ τον μαθητή ως ίσο, απλά σε ένα άλλο επίπεδο δυνατοτήτων

– Πρέπει να σέβομαι τον χαρακτήρα, την ιδιαιτερότητα και την διαφορετικότητα του κάθε μαθητή

– Να ερευνώ, να μελετώ και να βρίσκω συνεχώς δημιουργικούς και φρέσκους τρόπους διδασκαλίας

– Να τελειώνει το μάθημα και ο μαθητής να φεύγει εμπνευσμένος και γεμάτος ενέργεια και ενθουσιασμό

Αυτές οι αρχές με κρατούσαν και με κρατούν ακόμη σε εγρήγορση και σε μια ασταμάτητη αναζήτηση με σκοπό να γίνομαι καλύτερος δάσκαλος. Η επαφή μου με τον κόσμο της Αυτοκατευθυνόμενης Μάθησης, του Unschooling και της Λειτουργικής Εκπαίδευσης με έφεραν αντιμέτωπο με διάφορα θέματα και με έκαναν να συνειδητοποιήσω εμπόδια βαθιά μέσα στην αντίληψή μου, που με σταματούσαν και συνεχίζουν να με σταματούν συχνά από το να κάνω μεγάλες αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας μου ώστε να υποστηρίζω τα παιδιά, τους μαθητές μου να διατηρήσουν(αν πρόκειται για μικρά παιδιά) ή να επαναφέρουν τις ικανότητες αυτορρύθμισης στην μουσική μάθηση.

Μέσα σε αυτό το ταξίδι μου όλο πιο κοντά προς στην Αυτοκατευθυνόμενη Μάθηση, κατάφερα να αισθανθώ και να μεταδίδω όσο μπορώ περισσότερο προς τους μαθητές την αίσθηση ότι ΟΛΟΙ και ΠΑΝΤΑ είμαστε μαθητές. Κατάφερα να πετάξω ευτυχώς την μάσκα του Δάσκαλου και να αφομοιώσω βαθύτερα ότι απλά είμαι ένας Βοηθός Μάθησης. Θα ήθελα πολύ να πάψω να λέω την λέξη Δάσκαλος όταν καλούμαι να περιγράψω το επαγγελματικό μου προφίλ, αλλά δυστυχώς το σύστημα και η κοινωνία ακόμη χρειάζεται αυτούς τους όρους. Το να αποδράσουμε από τον ακαδημαϊσμό και να λειτουργήσουμε με φυσικούς τρόπους μάθησης δεν είναι κάτι εύκολο.

Ζούμε και αναπαράγουμε ένα μοντέλο εκπαίδευσης και βάζω μέσα και τη μουσική εκπαίδευση, αφύσικο, αποστειρωμένο και αρκετές φορές- δυστυχώς ακόμη – αυταρχικό. Πόσες φορές κατά την διάρκεια της διδασκαλίας, πιάνω τον εαυτό μου ασυνείδητα και αυτοματοποιημένα, να λειτουργώ με τον τρόπο που εγώ διδάχτηκα και όχι με τον τρόπο που υποτίθεται ότι υποστηρίζω.. Τραγικό αλλά αληθινό. Όπως ανάφερα και πιο πάνω, βαθιά μέσα στην αντίληψη και τον χαρακτήρα μας υπάρχουν τεράστια εμπόδια που μας σταματούν στο να αλλάξουμε θετικά ή το χειρότερο να μην μας αφήνουν καν να συνειδητοποιήσουμε ότι πνευματικά (και σωματικά κατ’ επέκταση) έχουμε σοβαρές αναπηρίες.

Η στροφή στην αντίληψη και η μετάβαση από τον ρόλο του Δάσκαλου στον ρόλο του Βοηθού Μάθησης προϋποθέτει τεράστια και συνεχή προσπάθεια. Έρευνα, μελέτη στον τομέα της Αυτοκατευθυνόμενης Μάθησης αλλά και δουλειά με τον ίδιο τον εαυτό μας. Πολύ θα ήθελα να δουλέψω πέρα από τους μαθητές μου, με συνάδελφους μουσικούς που αγαπούν την διδασκαλία και τους μη συμβατικούς δρόμους της μάθησης και να τους μεταφέρω τις εμπειρίες και τις γνώσεις μου γύρω από αυτό το ταξίδι. Να γίνω ο Βοηθός Μάθησης σε ανθρώπους που θα μεταφέρουν και θα μεταδώσουν παρακάτω αυτές τις αρχές. Στον μπερδεμένο κόσμο που ζούμε η στροφή στη φυσική, αυτοκατευθυνόμενη μάθηση και την αυτορρύθμιση αποτελεί και πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα και σκοπό για κάθε παιδαγωγό!

Η συλλογική δράση είναι πάντα αποτελεσματικότερη αν θέλουμε να κάνουμε την εκπαιδευτική στροφή που θα κάνει όλους μαθητές και βοηθούς μάθησης, δημιουργικότερους, παραγωγικότερους και και κατ’ επέκταση πιο ευτυχισμένους!!

Επικοινωνήστε όσοι από εσάς ενδιαφέρεστε να δουλέψετε μαζί μου στον δρόμο αυτό!

ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ, ΑΥΤΟ-ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

Posted on 25 Ιουλίου, 2019 Updated on 25 Ιουλίου, 2019

 Πρόσφατα η οικογένεια μου κι εγώ γοητευτήκαμε από την ταινία καρτούν της Universal Pictures ‘Sing’. Μια εξαιρετική ταινία γεμάτη μουσική, πολλή ευαισθησία και μπόλικα μηνύματα για τα παιδιά αλλά και για τους μεγάλους όπως το να μην υποτιμάς το ταλέντο και την κλίση σου, να παλεύεις γι’ αυτό και να βλέπεις ακόμη και τις αποτυχίες σου με δημιουργικό τρόπο  μετατρέποντάς τις σε κάτι καινούριο και ριζοσπαστικό!

Είδαμε την ταινία 4-5 φορές μπορεί και παραπάνω. Τα παιδιά την αγάπησαν, ταυτίστηκαν με τους χαρακτήρες και έγινε συχνά-πυκνά η αφορμή για όμορφες συζητήσεις. Τις τελευταίες δύο φορές που την είδαμε, έγινε κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον που είναι και ο λόγος που γράφω αυτό το άρθρο.

Ένα τραγούδι που είπε ο αγαπημένος τους χαρακτήρας ο Johnny το ‘I’m still standing’ του Elton John, έγινε αυθόρμητα ο ύμνος της οικογένειας.  Τα παιδιά  το τραγουδούσαν συνεχώς και η μελωδία του ρεφρέν μας «στοίχειωνε» για μέρες! Την τελευταία φορά ειδικά που το είδαμε, μόλις τέλειωσε η ταινία, ήταν ήδη περασμένες 10 το βράδυ, ο εξάχρονός γιος μου, ο Κυριάκος μου ζήτησε να του μάθω την μελωδία του ρεφρέν στο πιάνο! Σημειώστε ότι φέτος ξεκίνησε μαθήματα πιάνου. Κάθησα λοιπόν και την έβγαλα και μέσα σε 10′ αφότου του την έδειξα άρχισε να την παίζει ασταμάτητα μέχρι που την έπαιξε χωρίς εμπόδια! Διορθώσαμε λίγο τον δακτυλισμό και συνέχισε να την παίζει μέχρι που πήγε τόσο αργά που έπρεπε να πάνε για ύπνο. Παράλληλα εν τω μεταξύ ο μικρούλης 2.5χρονος Νεκτάριος πήρε το μικρό του αρμόνιο και το βάραγε τραγουδώντας το ρεφρέν στη δική του γλώσσα, αλλά με σωστό ρυθμό και σχεδόν με ακρίβεια στα μουσικά ύψη! Δεν άργησε και ο μεγάλος 11χρονος Παναγιώτης να έρθει στην παρέα και ο Κυριάκος του δίδαξε πως να παίζει τη μελωδία! Ήταν ένα από τα πιο ζωντανά jamming που έζησα!

Tην επόμενη μέρα το jamming συνεχίστηκε και ο Κυριάκος μου ζήτησε να του δείξω και τι να παίζει στο αριστερό χέρι! Οπότε κατέληξε μέχρι το επόμενο μεσημέρι να παίζει μελωδία στο δεξί και μπάσο στο αριστερό χέρι ενώ πειραματιζόταν με τα glissandi που έχει μέσα στο κομμάτι!

Μέσα από αυτό το τραγούδι τα παιδιά πέρα από τις μουσικές δεξιότητες που ανάπτυξαν αυθόρμητα, έμαθαν για τον συνθέτη του τραγουδιού τον Elton John, τον ηθοποιό που τραγούδησε το κομμάτι στην ταινία τον Taron Egerton που επίσης υποδύεται τον Elton John στη βιογραφική ταινία Rocketman.

Έζησα λοιπόν από πρώτο χέρι ένα παράδειγμα φυσικής, αυτό-κατευθυνόμενης μάθησης όπου ο ενθουσιασμός και η ανάγκη για έκφραση λειτούργησαν τόσο ισχυρά όπου γνώση, τεχνική και δεξιότητες αναπτύχθηκαν ταυτόχρονα με αβίαστο τρόπο. Συνειδητοποίησα επίσης ότι αυτό δεν ήταν η πρώτη φορά που συνέβηκε στην οικογένειά μας αλλά είναι πλέον τρόπος λειτουργίας που τόσο φυσικά συνέβαινε ώστε για πρώτη φορά εντόπισα το μοτίβο που ακολουθούμε, παιδιά και γονείς, με αποτέλεσμα η φυσική μάθηση να έχει γίνει μέρος της ζωής μας. Είμαι σίγουρος ότι αυτό συμβαίνει μέσα σε πάρα πολλές οικογένειες, αλλά και πιθανόν ευρύτερα στην κοινωνία όταν οι συνθήκες και το περιβάλλον το επιτρέπουν να συμβεί αβίαστα.

Η φυσική, αυτό-κατευθυνόμενη μάθηση είναι τόσο απλή και ταυτόχρονα τόσο ισχυρή που όταν συμβαίνει αποκαλύπτει πόσο όμορφη είναι και πόσο ολιστικά λειτουργεί, συνδέοντας το ένα πράγμα με το άλλο. Από την άλλη σε κάνει να συνειδητοποιείς πόσο μηχανιστικό και μακριά από τη φύση είναι το συμβατικό εκπαιδευτικό σύστημα τόσο στα σχολεία αλλά και στις μουσικές σχολές, όταν ο ακαδημαϊσμός μπαίνει μπροστά, σκοτώνοντας την δημιουργικότητα και την χαρά της μάθησης πριν καν ξεκινήσει, ειδικά στα μικρά παιδιά!

Το ‘I’m still standing’ συνεχίζει να είναι ο ύμνος της οικογένειας μας αυτό το καλοκαίρι – καθόλου τυχαίο με όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε τελευταία –  και σίγουρα θα δούμε και θα συζητήσουμε αρκετές φορές ακόμη το αγαπημένο μας Sing!

Τραγουδήστε, παίξτε και ανακαλύψτε αυτό που είσαστε!!!

Καλό και δημιουργικό καλοκαίρι!!!

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΟΤΕΣ

Posted on 16 Ιουνίου, 2019

Η μουσική μου εκπαιδευτική πρόταση για το καλοκαίρι. Βασισμένο στις αρχές της αυτοκατευθυνόμενης/φυσικής μάθησης.

Διαθέσιμο ατομικά, ομαδικά καθώς και από skype! Με πολλές και απρόβλεπτες εκπαιδευτικές προκλήσεις!

Δουλεύουμε μουσικές δεξιότητες παράλληλα ενδυνάμωση του εαυτού μας. Αναπτύσσουμε την δημιουργικότητα, τη φαντασία αλλά και την παραγωγικότητά μας.

Μια ευκαιρία να εμπλουτίσετε το δημιουργικό σας δυναμικό, να δουλέψετε αποτελεσματικά με ουσιαστικούς στόχους και να αποκτήσετε καινούρια εφόδια για την νέα σεζόν!

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΜΟΥ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ – ΜΕΡΟΣ Β’: Από τη σκοπιά στη σκηνή

Posted on 5 Απριλίου, 2018 Updated on 2 Ιανουαρίου, 2019

Ιούλιος 1992. KEN Λάρνακας. Είναι το δεύτερο μου βράδυ ως νεοσύλλεκτος στο στρατό. Τα ‘χω χαμένα. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που νιώθω τόσο αποσυνδεδεμένος από τον εαυτό μου. Μιλώ, περπατώ, κινούμαι, αλλά είναι σαν να μην είμαι εγώ που τα κάνω όλα αυτά. Νομίζω ότι όλα είναι ένα κακό όνειρο. Δεν μπορεί αυτό να συμβαίνει στ’ αλήθεια. Κάποια στιγμή θα ξυπνήσω και όλα θα επανέλθουν κανονικά.

Είναι γύρω στις 9:00-9:30 το βράδυ. Ετοιμαζόμαστε για το σιωπητήριο. Μετά από μια εξουθενωτική και αγχωτική μέρα επιτέλους ξαπλώνω. Στο θάλαμο βρίσκονται καμιά σαρανταριά άλλοι νεοσύλλεκτοι. Κάποιοι μιλούν, άλλοι ήδη ροχαλίζουν, άλλοι περπατούν γυμνοί, άλλοι γελούν νευρικά. Επαναλαμβάνω στον εαυτό μου ότι είναι ένα κακό όνειρο και όλα θα τελειώσουν σε λίγο αφότου ξυπνήσω.. Κι εκεί που πάει να με πάρει ο ύπνος, ένας δυνατός ήχος με κάνει να ανοίξω διάπλατα τα μάτια. Τον ήχο αρχίζουν να τον ενισχύουν και άλλοι εξίσου δυνατοί. Νιώθω ανατριχίλα από συγκίνηση. Σε λίγο οι ήχοι καταλήγουν σε κάτι πιο ρυθμικό. Η καρδιά μου κτυπά γρήγορα. Η ανατριχίλα συνεχίζεται. Τα μάτια μου βουρκώνουν. Έπειτα μια απειροελάχιστη παύση. Μια μελωδία από ηλεκτρική κιθάρα κάνει τα υγρά μου μάτια να τρεμοπαίζουν ώσπου το πρώτο δάκρυ άρχισε να κυλά αργά στο μάγουλό μου. Η φόρτιση είναι τεράστια. Μια γνώριμη φωνή αρχίζει να τραγουδά:

«Το πρωτάθλημα αρχίζει κι η εξέδρα πλημμυρίζει, γίνεται χαμός σε κάθε γκολ. Το παιχνίδι είναι στημένο κι από πριν ξεπουλημένο, κι εσύ πνίγεσαι με δίχρωμα κασκόλ. ΕΛΛΑΣ! ΕΛΛΑΣ! Τι θα γίνει φίλε μου με μας; EΛΛΑΣ! ΕΛΛΑΣ! μίλα μας και μη μας αγαπάς..

Παραλίγο να πιστέψω ότι έχω πεθάνει, βρίσκομαι στην κόλαση και η τιμωρία μου είναι να είμαι φυλακισμένος και λίγο παρακάτω να δίνουν συναυλία αγαπημένοι μου καλλιτέχνες και να μην μπορώ να παρευρίσκομαι.

Δεύτερο βράδυ στο στρατό λοιπόν και στο διπλανό γήπεδο(ΓΣΖ) δίνει συναυλία ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Ο Β.Π ήταν η πρώτη μου επαφή με την ελληνική ρόκ σκηνή και που λειτούργησε ως κομβικό σημείο που ένωσε τους δύο μουσικούς κόσμους, την ξένη με την ελληνική μουσική σκηνή. Οι επόμενες τρεις ώρες μέχρι το τέλος της συναυλίας ήταν ταυτόχρονα συγκινητικές αλλά και βασανιστικές.

To επόμενο βασανιστήριο είναι ότι λίγες ημέρες αργότερα ήξερα ότι θα ερχόταν στην Κύπρο ένας άλλος αγαπημένος θρύλος, ο Chris De Burgh! Παρεμπιπτόντως, μερικές από τις επιτυχίες του Β. Παπακωνσταντίνου ήταν τραγούδια του Chris De Burgh με προσαρμοσμένο ελληνικό στίχο.  Θα ερχόταν στην Κύπρο λοιπόν κι εγώ θα τον έχανα! Και το τρίτο βασανιστήριο, ήταν πως ήξερα ότι πλήκτρα θα άγγιζα ξανά σε ένα μήνα που θα ήταν η πρώτη μας έξοδος! Οπότε ο στρατός για μένα και για πολλούς άλλους βέβαια, ήταν η πρώτη «επίθεση» κατά της μουσικής μου δραστηριότητας.

Στην πρώτη έξοδο μετά την ορκωμοσία ήμουν τόσο εξουθενωμένος και ταλαιπωρημένος που δεν ήθελα να παίξω πιάνο. Έπαιξα βέβαια αλλά με τέτοια ψυχολογία δεν υπήρχε η συνηθισμένη φόρτιση και η μελέτη έγινε μηχανικά χωρίς καμιά απόλαυση.

Αυτό δυστυχώς συνεχίστηκε για πολύ καιρό ακόμη αφού η ψυχολογία μου ήταν πολύ κάτω. Ο στρατός διέλυε την μουσική ζωτικότητά μου και όταν δεν εγκρίθηκαν τα υπηρεσιακά μου για μαθήματα με πήρε ακόμη πιο κάτω.

Περνούσαν  οι μέρες και οι εβδομάδες χωρίς κανένα ίχνος  μουσικής δραστηριότητας και αυτό με σκότωνε.. Το μόνο θετικό ήταν ότι λόγω του ότι γνώριζα δακτυλογραφία με έβαλαν στα γραφεία και μέρα-νύχτα(χωρίς υπερβολή) δακτυλογραφούσα στρατιωτικά έγγραφα. Αυτό ευτυχώς κρατούσε τα δάκτυλά μου σε μια έστω μυϊκή φόρμα.

Κάποια στιγμή ήρθε στη μονάδα (στρατόπεδο) που υπηρετούσα, ο Αντρέας, ένας ιδιόμορφος αλλά ενδιαφέρων τύπος. Είχε φέρει και μια κιθάρα μαζί του οπότε κολλήσαμε με την πρώτη. Κάναμε άπειρες συζητήσεις, μουσικές, φιλοσοφικές, επιστημονικές, ειδικά τις νύχτες που βγάζαμε μαζί νούμερο (σκοπιά).

Ήταν μια κινητή μουσική εγκυκλοπαίδεια ο τύπος. Μου έμαθε τον Άσιμο, τον Σιδηρόπουλο αλλά και τον Miles Davis, τον Dizzy Gillespie, τον Chick Corea κ.α. Έφερνε κασέτες μαζί του και μου έβαζε bebop και free jazz. Κάποιες φορές κουβαλούσα και εγώ το αρμόνιό μου και τζαμάραμε όποτε μας το επέτρεπαν οι στρατιωτικές μας υποχρεώσεις. Νομίζω ότι ο Αντρέας με έκανε να ακούω τη μουσική με ένα άλλο αισθητήριο που ήταν άγνωστο για μένα μέχρι τότε.

Κάποια στιγμή γνώρισα έναν άλλο τύπο που μόλις ήρθε νέος στο στρατόπεδο. Ήταν πιανίστας αρκετά προχωρημένος και μου έδειξε μερικά κόλπα για το πως θα κάνω τις συνοδείες μου πιο ενδιαφέρουσες. Θυμάμαι για παραδείγματα μου έπαιζε κομμάτια του Στέφανου Κορκολή, που τότε ήταν στα φόρτε του.

Ο καιρός περνούσε αλλά ουσιαστική πρόοδο στο όργανο δεν έκανα, αφού πολύ ελάχιστη επαφή είχα. Οι έξοδοι ήταν ελάχιστες, 2-3 το μήνα και οι υποχρεώσεις μέσα στο στρατόπεδο πάρα πολλές ώστε να μην μένει καθόλου χρόνος για εξάσκηση. Θυμάμαι για κάμποσο διάστημα, το βράδυ πριν κοιμηθώ, έκλεινα τα μάτια και έπαιζα νοερά τις κλίμακες. Αργότερα κατάλαβα ότι αυτού του είδους η μελέτη ήταν πολύ αποτελεσματική με πολλά οφέλη γι’ αυτό και συνεχίζω να την εφαρμόζω καθώς επίσης την προτείνω και στους μαθητές μου.

Προς το τέλος της θητείας μου άρχισα και τα μαθήματα Αρμονίας. Η Αρμονία με ενθουσίασε από την αρχή και μελετούσα με πολλή απόλαυση, με αποτέλεσμα να τελειώσω την ύλη του πρώτου έτους μέσα σε ένα τρίμηνο!

Πήρα το απολυτήριό μου από τον στρατό τον Σεπτέμβρη του 1994. Αμέσως ξεκίνησα ξανά τα μαθήματα πιάνου επιστρέφοντας επιτέλους στη ρουτίνα της καθημερινής μελέτης! Για ένα χρόνο μελετούσα ασταμάτητα!

Για καλή μου τύχη δεν χρειάστηκε να ψάξω για δουλειά πέρα της μουσικής. Μια συγχωριανή μου δασκάλα πιάνου πήρε επιστολή για διορισμό σε δημόσιο σχολείο και έτσι μου έδωσε αρκετούς από τους μαθητές της! Εγώ στο μεταξύ είχα προχωρήσει πολύ, κόντευα την ανωτέρα και η «πρόωρη» εισαγωγή μου στη διδασκαλία λειτούργησε ως πρακτική για το πτυχίο. Παλαιότερα στα ωδεία, η πρακτική διδασκαλίας ήταν υποχρεωτικό κομμάτι της προετοιμασίας για το πτυχίο, κάτι που δυστυχώς νομίζω δεν εφαρμόζεται πια από κανένα ωδείο.

Η διδασκαλία με τράβηξε αμέσως και έτσι από τότε το ενδιαφέρον μου για τη μουσική εκπαίδευση παρέμεινε ζωηρό και ανεπηρέαστο μέχρι σήμερα! Τον ίδιο καιρό άρχισα και τις πρώτες μου ζωντανές εμφανίσεις σε νυχτερινά στέκια, ενώ παράλληλα με τις σπουδές μου στο ωδείο, ξεκίνησα μαθήματα αυτοσχεδιασμού, ενορχήστρωσης και τζαζ αρμονίας.

H συναυλιακή μου δραστηριότητα παρόλο που ήταν –  και συνεχίζει να είναι –  ένα σχολείο, εντούτοις με τα ξενύχτια και το άστατο πρόγραμμα, με καθυστέρησε στο να τελειώσω το πτυχίο του κλασικού πιάνου όπως το είχα προγραμματίσει. Πρώτα ήρθε το πτυχίο αρμονίας και ένα χρόνο μετά, στα 27 μου, πήρα το πτυχίο στο πιάνο! Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν γεμάτα με συναυλίες, εμφανίσεις, μελέτη, έρευνα και διδασκαλία.

Μια ιδιαίτερα σημαντική εκπαιδευτική εμπειρία που είχα, η οποία ήρθε την κατάλληλη περίοδο, ήταν η γνωριμία μου και τα μαθήματα μέσω email που έκανα με τον Δημήτρη Πυργιώτη, έναν πολύ ξεχωριστό εκπαιδευτικό, με απίστευτες γνώσεις και μεθοδολογία, που κόλλησε αμέσως με τις ανάγκες μου! Κάναμε μαθήματα σύγχρονης αρμονίας με πρακτικές εφαρμογές στο πιάνο. Τα μαθήματα ήταν για μένα αποκάλυψη! Μου κάλυψαν ό,τι κενά είχα μέχρι τότε και με βοήθησαν να καταλάβω βαθύτερα τις αρμονικές λειτουργίες αλλά και το πως να τις ακούω! Επίσης με βοήθησε να απελευθερωθώ τόσο παιχτικά όσο και στην αντίληψη μου για τον ήχο και με έκανε να κατανοήσω και να αναγνωρίσω την ομορφιά της μουσικής «διαφωνίας».

Τον ίδιο καιρό ένας καλός μου φίλος μπασίστας με έφερε σε επαφή με τον εξαιρετικό μπασίστα Victor Wooten όπου οι ριζοσπαστικές εκπαιδευτικές του προσεγγίσεις, μαζί με το ότι ο ίδιος ήταν αυτοδίδακτος, με απογείωσαν! Διάβασα μονορούφι το βιβλίο του ‘The Music Lesson’ που τις αρχές του τις ενσωμάτωσα αμέσως στη διδασκαλία μου. Τον γνώρισα επίσης από κοντά σε μια συναυλία του στη Βουδαπέστη και είχα την τύχη εγώ και η παρέα μου να συνομιλήσουμε μαζί του για περίπου μισή ώρα!  Έμπνευση, έμπνευση, έμπνευση!!!!!

Έμπνευση. Αυτό ήταν και είναι πάντα η μουσική και οι μουσικοί για μένα. Με συναρπάζει η ενέργεια, ο ενθουσιασμός, η τόλμη του πειραματισμού, η δημιουργικότητα. Αυτό προσπαθώ να παίρνω και να δίνω, στους ακροατές μου, στους μαθητές μου. Οι μουσικές μου περιπέτειες δεν σταματούν εδώ. Είναι άπειρες και δεν χωρούν σε ένα άρθρο να τις γράψω όλες. Έγραψα αρκετές αλλά είναι τόσες άλλες ίσως και περισσότερες που θέλω να αναφέρω, τόσοι άλλοι οι άνθρωποι που με βοήθησαν και με επηρέασαν.

Μέσα από τα δύο αυτά άρθρα ήθελα να δώσω ένα μήνυμα στους νεαρότερους μουσικούς και σπουδαστές της μουσικής αλλά και σε όποιον βρει έμπνευση μέσα στα λόγια μου, ότι η μουσική είναι μια ατέλειωτη περιπέτεια. Μια περιπέτεια με επιτυχίες, αποτυχίες και ασταμάτητο αγώνα μάθησης και εξέλιξης. Το ταξίδι αρχίζει με το πάτημα της πρώτης νότας και συνεχίζει για πάντα, αρχικά μέσα από εσένα τον ίδιο και αργότερα μέσα από τους μαθητές σου, τους ακροατές και τους μουσικούς που ακούν και αναπαραγάγουν το έργο σου.

Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας και εύχομαι σε όλους καλές μουσικές περιπέτειες!!

3 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΡΧΑΡΙΟΥΣ Ή ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΟΥΣ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟ

Posted on 19 Μαρτίου, 2018 Updated on 20 Μαρτίου, 2018

1.  «Κλειδώστε» στη σκέψη σας το πρώτο μελωδικό ή ρυθμικό μοτίβο που θα σας έρθει αυθόρμητα στο μυαλό ή θα σιγοτραγουδήσετε σε οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Μπορεί να είναι την στιγμή που πλένετε τα πιάτα, που πάτε βόλτα το σκύλο σας, ή αλλάζετε την πάνα του μωρού σας. Τραγουδήστε το, νιώστε το και για αρκετή ώρα να το επαναλαμβάνετε μέσα στο μυαλό σας.

Μόλις σας κατέβει αυθόρμητα και αβίαστα έστω και μια μικροσκοπική προσθήκη στο μοτίβο (η ανάπτυξη), εάν είναι εφικτό, παρατήστε τα όλα και καθίστε στο όργανό σας. Προσπαθήστε να παίξετε το μοτίβο που ακούγατε τόση ώρα και αφού νιώσετε ότι το βρήκατε προσθέστε τη συνέχειά του. Επαναλάβετε αρκετές φορές και ηχογραφείστε το. Ακούστε καμιά δεκαριά φορές την φράση που δημιουργήσατε και τραγουδήστε την ταυτόχρονα. Κλειδώστε όλη τη φράση τώρα στο μυαλό σας και συνεχίστε τις υποχρεώσεις την καθημερινότητάς σας, επαναλαμβάνοντας την στο εσωτερικό σας αυτί, νιώθοντάς την κάπως σαν «ερώτηση».

Σε λίγη ώρα θα αισθανθείτε την ανάγκη να δημιουργήσετε την «απάντηση». Εκεί θα γεννηθεί μια δεύτερη φράση που θα συμπληρώνει την πρώτη και θα δημιουργεί μία ολοκληρωμένη μουσική πρόταση. Επαναλάβετε την διαδικασία με βάση αυτό που δημιουργήσετε για ακόμη 3 φορές, ώστε να δημιουργηθούν συνολικά 4 φράσεις, και θα έχετε φτιάξει την πρώτη σας μικρή αλλά ολοκληρωμένη σύνθεση!

                                          ____________________________

2.  Διαλέξτε την αγαπημένη σας κλίμακα. Παίξτε την, ακολουθώντας ένα σταθερό ρυθμικό μοτίβο που θα επινοήσετε. Το μοτίβο θα πρέπει να ομαδοποιήσει τις νότες της κλίμακας ανά 2, 3, 4 κ.ο.κ Μόλις αισθανθείτε ότι «έχετε» το μοτίβο, απομονώστε το παίζοντας μόνο την πρώτη ομάδα, π.χ ντο-ρε-μι. Παίξτε αυτό το μοτίβο πάρα πολλές φορές. Στη συνέχεια προσθέστε την δεύτερη ομάδα μι-φα-σολ σε αντίστροφη σειρά αυτή τη φορά, δηλαδή σολ-φα-μι. Τώρα λοιπόν έχετε ντο-ρε-μι, σολ-φα-μι. Συνεχίστε να εκτελείτε τα δύο μοτίβα αρκετές φορές νιώθοντάς τα τώρα σαν μελωδία παρά σαν κομμάτια της κλίμακας. Χωρίς να διακόψετε την εκτέλεση, κλείστε τα μάτια και αφήστε την μουσική σας αίσθηση να επινοήσει μια συνέχεια σε αυτό που παίζετε. Μην βιαστείτε. Αφήστε τα δάκτυλά σας να συνεχίσουν την μελωδία αυθόρμητα με οποιαδήποτε ομάδα 3 φθόγγων της κλίμακας. Προσοχή όμως! Όχι μηχανικά. Ό,τι σας βγει θα πρέπει πρώτα να το έχετε ακούσει στο εσωτερικό σας αυτί!

Μόλις ολοκληρώσετε και είστε ικανοποιημένοι με την μελωδία που φτιάξατε, ηχογραφείστε την, φτιάξτε ένα καφέ και καθήστε να ακούσετε και να απολαύσετε –γιατί όχι – το αποτέλεσμα! Μπορεί να μην είναι αριστούργημα, αλλά είναι δικό σας. Δεν είναι πια η κλίμακα αλλά μια μελωδία! Αναπτύξτε την αν επιθυμείτε! Αν είστε πιανίστες μπορείτε να προσθέσετε στο αριστερό χέρι συγχορδίες της κλίμακας- τονικότητας που βρίσκεστε. Αν όχι, καλέστε ένα φίλο/γνωστό σας πιανίστα ή κιθαρίστα να σας συνοδεύσει. Μην ξεχνάτε να απολαμβάνετε την κάθε στιγμή!

                                                   _______________________

3.  Συνειδητά για τρεις μέρες μην πάρετε στα χέρια σας το μουσικό σας όργανο. Μην παίξετε ούτε μια νότα για τρεις ολόκληρες ημέρες! Αντίθετα, ακούστε πάρα πολλή μουσική κατά τις δύο πρώτες ημέρες, ενώ την τρίτη ημέρα αν είναι δυνατόν μην ακούσετε καμία μουσική. Κάντε βόλτες στο δάσος, στο πάρκο, στην ύπαιθρο ακόμη και στο κέντρο της πόλης. Προσπαθήστε να κρατήσετε μια στοχαστική διάθεση ( καλύτερα η 3η μέρα να είναι Σάββατο ή Κυριακή) διαβάστε ποίηση αν σας αρέσει, ξεφυλλίστε αγαπημένα βιβλία, παίξτε με το κατοικίδιό σας. Αν είστε γονείς περάστε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά και τον/την σύζυγό σας, δείτε μια ωραία ταινία, διασκεδάστε. Προσπαθήστε να είστε δεκτικοί, ανοιχτοί, εκφραστικοί και σε άμεση επαφή με ό,τι συμβαίνει γύρω σας. Οξύνετε τις αισθήσεις και την αντίληψή σας, παρατηρήστε πράγματα που άλλοτε δεν τα προσέχετε, επιδιώξτε η αναπνοή σας να είναι βαθύτερη και πιο αργή. Γενικά μειώστε τους ρυθμούς που συνήθως έχετε μέσα στην καθημερινότητα, χαρείτε, ζήστε, απολαύστε! Επίσης μην ξεχάσετε να κοιμηθείτε νωρίς το βράδυ!

Την επόμενη μέρα ξυπνήστε όσο πιο νωρίς μπορείτε. Αφού ετοιμαστείτε και πάρετε το πρόγευμά σας διαλογιστείτε για 5-10 λεπτά, αισθανόμενοι την ανάγκη σας να παίξετε μουσική. Δείτε τον εαυτό σας να παίζει το μουσικό σας όργανο, ακούστε μελωδίες να βγαίνουν από τα χέρια σας. Με την πρώτη ευκαιρία, αφού περάσει κανένα δίωρο από τον διαλογισμό σας, θέστε σε λειτουργία το voice recorder ή την video camera σας, πάρτε το όργανό σας και ΧΩΡΙΣ να σκεφτείτε οτιδήποτε αρχίστε να παίζετε «ασυναρτησίες». Αφεθείτε στον ήχο και παίξτε χωρίς καμία κριτική διάθεση προς αυτό που ακούτε. Παίξτε ασταμάτητα για περίπου 15′. Αφού τελειώσετε, σταματήστε την ηχογράφηση, και πηγαίνετε να κάνετε κάτι εντελώς διαφορετικό. Πιείτε ένα καφέ, τηλεφωνήστε σε κάποιο φίλο σας, παίξτε με τα παιδιά ή το κατοικίδιό σας, πηγαίνετε μια βόλτα. Μετά από 2-3 ώρες ακούστε αυτό που ηχογραφήσατε πριν. Δεν θα πιστεύετε στα αυτιά σας το τι όμορφα πράγματα έχετε παίξει!

Αν τίποτα από τα πιο πάνω δεν πετύχει αγαπητοί μου φίλοι μην πανικοβληθείτε.  Υπομονή. Και προπάντων μην προχωρήσετε σε κάποια ‘Plan B’ που επέλεξαν κάποιοι ανυπόμονοι και ευέξαπτοι συνάδελφοι..

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ(ΜΕΡΟΣ Α’)

Posted on 8 Οκτωβρίου, 2017 Updated on 7 Οκτωβρίου, 2017

«The greatest sign of success for a teacher… is to be able to say, ‘The children are now working as if I did not exist.» Maria Montessori

Εδώ και μερικές μέρες σκεφτόμουν έντονα ένα σεμινάριο που είχα κάνει λίγα χρόνια πριν με τίτλο, «Η Αυτό-Εκπαίδευση του Σύγχρονου Μουσικού». Ανάτρεξα στα αρχεία μου και ξαναδιάβασα το κείμενο που είχα ετοιμάσει ως προσωπικό οδηγό για την παρουσίασή μου και ένιωσα την επιθυμία να μοιραστώ το υλικό αυτό με τους αναγνώστες του blog μου. Παρόλο που κάποια κεφάλαια υπάρχουν διάσπαρτα σε μερικά παλαιότερα άρθρα μου, εντούτοις υπάρχει πραγματικά μπόλικο υλικό που αξίζει να διαβαστεί.

Παράλληλα με  την καθόλου τυχαία και έντονη μου ανάγκη να ξανά ασχοληθώ με το σεμινάριο της Αυτό-Εκπαίδευσης του Σύγχρονου Μουσικού, κατάκλυζε το μυαλό μου η ιδέα να γράψω ένα άρθρο με τίτλο,»Διδάσκοντας την Αυτοδιδασκαλία» και να μοιραστώ μέσω αυτού τη φιλοσοφία μου γύρω από τον απώτερο στόχο της διδασκαλίας μου που είναι η μείωση της εξάρτησης του μαθητή από τον δάσκαλο στο ελάχιστο και το ξύπνημα της ικανότητάς  του για αυτοκατευθυνόμενη μάθηση και αυτοδιδασκαλία.

Θεώρησα λοιπόν σωστό να μοιραστώ το κείμενο της παρουσίασής του προαναφερθέντος σεμιναρίου, ως το πρώτο μέρος του άρθρου «Διδάσκοντας την Αυτοδιδασκαλία» αφού περιέχει την πρώτη φάση της έρευνάς και της εμπειρίας μου γύρω από την αυτοδιδασκαλία.

Το κείμενο είναι σε μορφή pdf και μπορείτε να το κατεβάσετε εδώ –>  Η Αυτο-Εκπαίδευση του Σύγχρονου Μουσικού

Καλό διάβασμα! Θα τα πούμε σύντομα στο δεύτερο μέρος  🙂