Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΠΑΡΤΙΤΟΥΡΑΣ ΩΣ ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ

Posted on 16 Σεπτεμβρίου, 2019 Updated on 16 Σεπτεμβρίου, 2019

Η εκμάθηση ενός μουσικού κομματιού μέσα από την παρτιτούρα είναι τις περισσότερες φορές μια ζόρικη μέχρι και επίπονη διαδικασία, τόσο για τον μαθητή όσο και για τον δάσκαλο. Απαιτεί συνδυασμό πολλών μουσικών δεξιοτήτων και γνώσεων όπως:

 – αναγνώριση νοτών στο πεντάγραμμο (ύψη),

– αναγνώριση ρυθμικών αξιών και εκτέλεση ρυθμικών σχημάτων,

– αντίληψη και αίσθηση του μέτρου, του παλμού και της ταχύτητας του κομματιού,

– αίσθηση της τονικότητας του κομματιού μέσα από την κατανόηση και «σύνδεση» με τον οπλισμό (μόνιμες αλλοιώσεις),

– αντίληψη και σωστή απόδοση των δυναμικών(εναλλαγές της ηχητικής έντασης)

– αντίληψη και σωστή απόδοση της άρθρωσης των φθόγγων( δεμένες νότες, κοφτές κτλ),

– αντίληψη και ερμηνεία των μουσικών φράσεων

– κατανόηση της δομής(φόρμας) του κομματιού

– αρμονική ανάλυση σε κάθετο (είδος συγχορδίας) και οριζόντιο επίπεδο (σύνδεση των φωνών των συγχορδιών-voice leading) καθώς και σε συντακτικό επίπεδο (λειτουργίες/ρόλοι των συγχορδιών σε σχέση με την τονικότητα, αρμονικά φαινόμενα)

– κατανόηση και σωστή απόδοση των ερμηνευτικών υποδείξεων του συνθέτη όπως και του ύφους (στυλ) του κομματιού καθώς και γνώση ιστορικών, κοινωνιολογικών ή άλλων στοιχείων που σχετίζονται με τον συνθέτη (εποχή, συνθήκες κτλ)

Ανάλογα με το επίπεδο των δεξιοτήτων και των γνώσεων του μαθητή/παίκτη, όλα τα πιο πάνω αποτελούν ζωτικά στοιχεία που θα βοηθήσουν στην εκμάθηση και σωστή ερμηνεία και εκτέλεση του έργου.

Επειδή όμως ο καθένας μας διαθέτει τα δικά του μαθησιακά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες η πιο πάνω διαδικασία δεν είναι εύκολη και δεν μπορεί να τεθεί κάτω από απόλυτες μεθοδολογικές  γραμμές.  Προσωπικά εγώ για παράδειγμα, αν δεν κάνω πρώτα αρμονική ανάλυση στο κομμάτι, δηλαδή να καταλάβω τις αρμονικές διατάξεις και τις συνδέσεις δεν μπορώ να «διαβάσω» τη μουσική. Η αρμονία για μένα «φωτίζει» το κείμενο και μου συντονίζει πιο άμεσα τις υπόλοιπες δεξιότητες!

Πολλές φορές εμείς οι παιδαγωγοί στην προσπάθειά μας να προλάβουμε ή να καλύψουμε όσο γίνεται περισσότερη ύλη, κάνουμε το λάθος να στρεσάρουμε με την ανυπομονησία μας τον μαθητή, επηρεάζοντας αρνητικά το δικό του προσωπικό μαθησιακό ρυθμό προκαλώντας διάφορα μη θετικά αποτελέσματα.

Αν απογυμνώθουμε όμως για λίγο από την ακαδημαϊκή μας αμφίεση και σκάψουμε λίγο βαθύτερα προς τα επίπεδα της φυσική μάθησης, θα βρούμε ένα εντελώς νέο μαθησιακό κόσμο, που μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που διδάσκουμε και κατ’ επέκταση το πώς μαθαίνουν  ίδια τα παιδιά.

Στα επίπεδα εκείνα λοιπόν η ανάγνωση και εκτέλεση μιας παρτιτούρας μπορεί να μετατραπεί σε ένα μάθημα ζωής τόσο για τον μαθητή όσο και για τον δάσκαλο. Πως: Η φιλοσοφία είναι απλή.

Η παρτιτούρα μπορεί να ταυτιστεί με την ίδια τη ζωή. Είναι γεμάτη χαρές, λύπες, ζόρια, δυσκολίες, επιτυχίες, αποτυχίες κ.α. Ένας ζόρικος ρυθμός σε κάνει να ελαττώνεις την ταχύτητα που τον παίζεις, μέχρι σταδιακά να καταφέρεις να τον εκτελέσεις με ακρίβεια. Αυτό δεν κάνεις καθημερινά με τα προβλήματα που παρουσιάζονται στη ζωή σου; Ένα πρόβλημα υγείας σου ρίχνει τους ρυθμούς, την ταχύτητα που κάνεις τα πράγματα, όσο καιρό χρειαστεί μέχρι να αναρρώσεις και να επανέλθεις στους «ρυθμούς» σου που λέμε, στο τέμπο σου σε μουσικούς όρους.

Η διαδικασία της ανάρρωσης σε φέρνει αντιμέτωπο με περαιτέρω συνειδητοποιήσεις για σένα – για δυνάμεις αλλά και αδυναμίες που δεν ήταν στην επίγνωσή σου. Πιθανόν να χρειαστείς λόγω ανάγκης να αποκτήσεις καινούριες δεξιότητες. Αν σπάσεις το πόδι σου το σώμα σου και το μυαλό σου για ένα διάστημα μέχρι την ανάρρωση θα λειτουργούν σε διαφορετικό επίπεδο δεν είναι; Το ίδιο και στις μουσικές δυσκολίες.

Όλα χρειάζονται χρόνο, υπομονή, επιμονή και αντοχή. Μαθαίνουμε να εκμεταλευόμαστε κάθε δυσκολία για να εξελιχθούμε, σωματικά και πνευματικά. Μια παράξενη συγχορδία, διάφωνη[=το δυσάρεστο συμβάν], όταν μελετούμε αργά πιθανόν να ακούγεται απαίσια, γιατί την βιώνουμε «αργά και βασανιστικά». Η ίδια συγχορδία σε γρήγορο τέμπο[=βάθος χρόνου] τελικά γίνεται το ηχόχρωμα που κάνει τα υπόλοιπα γύρω του να αποκτούν νόημα και λόγω ύπαρξης.  [= το δυσάρεστο συμβάν που μέσα από αυτό δημιουργούνται δεκάδες νέα θετικά συμβάντα]

Οι παραλληλισμοί είναι αμέτρητοι. Αρκεί να είμαστε έτοιμοι, δημιουργικά ευδιάθετοι και ευρυματικοί. Κάθε νότα μπορεί να περικλείνει μέσα της ένα ολόκληρο κόσμο από μαθήματα ζωής.

Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω λοιπόν και να δούμε την μεγάλη εικόνα του παιδιού που έχουμε μπροστά μας και ας αναρωτηθούμε τι πραγματικά θα τον εξελίξει.

Η μουσική εκπαίδευση από μόνης της, εννοώ την ακαδημαϊκή της πλευρά, μπορεί να κάνει κάποιον άψογο μουσικό, Χωρίς όμως την πνευματική ανάπτυξη ο μουσικός αυτός ίσως δεν γίνει ποτέ καλλιτέχνης, όχι καλλιτέχνης με την εμπορική έννοια, αλλά καλλιτέχνης με συναίσθημα, αισθητική, μεταδοτικότητα, εμψύχωση, φαντασία. Μουσικός που να ζει και να καταλαβαίνει την ζωή και όχι να ζει στο συννεφάκι του «φευγάτου καλλιτέχνη»  με την επιφανειακή ανάγκη να δείχνει ότι είναι «αλλού». Ο καλλιτέχνης μουσικός πρέπει να είναι στο εδώ και τώρα, τόσο μουσικά όσο και πνευματικά.

Η απόκτηση μουσικών δεξιοτήτων όταν αυτές ενισχύονται και ταυτίζονται με τις δεξιότητες της ζωής γίνονται ο σκοπός ύπαρξης της μουσικής μάθησης. Η οργανική διαδικασία και εξέλιξη της ζωής και η λειτουργικότητα της φύσης είναι τεράστια εργαλεία για την κατανόηση της μουσικής και το αντίστροφο, αν η φύση και η ζωή αντικατασταθούν με την έννοια της μουσικής.

Ας γίνουμε λοιπόν οι εμψυχωτές των παιδιών που συναντούμε σταθερά μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Ας γίνουμε αυτό που θα θέλαμε εμείς να ήταν οι δάσκαλοί μας. Ας διδάξουμε με τον τρόπο που εμείς θα θέλαμενα διδακτούμε.

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΟΤΕΣ

Posted on 16 Ιουνίου, 2019

Η μουσική μου εκπαιδευτική πρόταση για το καλοκαίρι. Βασισμένο στις αρχές της αυτοκατευθυνόμενης/φυσικής μάθησης.

Διαθέσιμο ατομικά, ομαδικά καθώς και από skype! Με πολλές και απρόβλεπτες εκπαιδευτικές προκλήσεις!

Δουλεύουμε μουσικές δεξιότητες παράλληλα ενδυνάμωση του εαυτού μας. Αναπτύσσουμε την δημιουργικότητα, τη φαντασία αλλά και την παραγωγικότητά μας.

Μια ευκαιρία να εμπλουτίσετε το δημιουργικό σας δυναμικό, να δουλέψετε αποτελεσματικά με ουσιαστικούς στόχους και να αποκτήσετε καινούρια εφόδια για την νέα σεζόν!

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΜΟΥ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ – ΜΕΡΟΣ Β’: Από τη σκοπιά στη σκηνή

Posted on 5 Απριλίου, 2018 Updated on 2 Ιανουαρίου, 2019

Ιούλιος 1992. KEN Λάρνακας. Είναι το δεύτερο μου βράδυ ως νεοσύλλεκτος στο στρατό. Τα ‘χω χαμένα. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που νιώθω τόσο αποσυνδεδεμένος από τον εαυτό μου. Μιλώ, περπατώ, κινούμαι, αλλά είναι σαν να μην είμαι εγώ που τα κάνω όλα αυτά. Νομίζω ότι όλα είναι ένα κακό όνειρο. Δεν μπορεί αυτό να συμβαίνει στ’ αλήθεια. Κάποια στιγμή θα ξυπνήσω και όλα θα επανέλθουν κανονικά.

Είναι γύρω στις 9:00-9:30 το βράδυ. Ετοιμαζόμαστε για το σιωπητήριο. Μετά από μια εξουθενωτική και αγχωτική μέρα επιτέλους ξαπλώνω. Στο θάλαμο βρίσκονται καμιά σαρανταριά άλλοι νεοσύλλεκτοι. Κάποιοι μιλούν, άλλοι ήδη ροχαλίζουν, άλλοι περπατούν γυμνοί, άλλοι γελούν νευρικά. Επαναλαμβάνω στον εαυτό μου ότι είναι ένα κακό όνειρο και όλα θα τελειώσουν σε λίγο αφότου ξυπνήσω.. Κι εκεί που πάει να με πάρει ο ύπνος, ένας δυνατός ήχος με κάνει να ανοίξω διάπλατα τα μάτια. Τον ήχο αρχίζουν να τον ενισχύουν και άλλοι εξίσου δυνατοί. Νιώθω ανατριχίλα από συγκίνηση. Σε λίγο οι ήχοι καταλήγουν σε κάτι πιο ρυθμικό. Η καρδιά μου κτυπά γρήγορα. Η ανατριχίλα συνεχίζεται. Τα μάτια μου βουρκώνουν. Έπειτα μια απειροελάχιστη παύση. Μια μελωδία από ηλεκτρική κιθάρα κάνει τα υγρά μου μάτια να τρεμοπαίζουν ώσπου το πρώτο δάκρυ άρχισε να κυλά αργά στο μάγουλό μου. Η φόρτιση είναι τεράστια. Μια γνώριμη φωνή αρχίζει να τραγουδά:

«Το πρωτάθλημα αρχίζει κι η εξέδρα πλημμυρίζει, γίνεται χαμός σε κάθε γκολ. Το παιχνίδι είναι στημένο κι από πριν ξεπουλημένο, κι εσύ πνίγεσαι με δίχρωμα κασκόλ. ΕΛΛΑΣ! ΕΛΛΑΣ! Τι θα γίνει φίλε μου με μας; EΛΛΑΣ! ΕΛΛΑΣ! μίλα μας και μη μας αγαπάς..

Παραλίγο να πιστέψω ότι έχω πεθάνει, βρίσκομαι στην κόλαση και η τιμωρία μου είναι να είμαι φυλακισμένος και λίγο παρακάτω να δίνουν συναυλία αγαπημένοι μου καλλιτέχνες και να μην μπορώ να παρευρίσκομαι.

Δεύτερο βράδυ στο στρατό λοιπόν και στο διπλανό γήπεδο(ΓΣΖ) δίνει συναυλία ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Ο Β.Π ήταν η πρώτη μου επαφή με την ελληνική ρόκ σκηνή και που λειτούργησε ως κομβικό σημείο που ένωσε τους δύο μουσικούς κόσμους, την ξένη με την ελληνική μουσική σκηνή. Οι επόμενες τρεις ώρες μέχρι το τέλος της συναυλίας ήταν ταυτόχρονα συγκινητικές αλλά και βασανιστικές.

To επόμενο βασανιστήριο είναι ότι λίγες ημέρες αργότερα ήξερα ότι θα ερχόταν στην Κύπρο ένας άλλος αγαπημένος θρύλος, ο Chris De Burgh! Παρεμπιπτόντως, μερικές από τις επιτυχίες του Β. Παπακωνσταντίνου ήταν τραγούδια του Chris De Burgh με προσαρμοσμένο ελληνικό στίχο.  Θα ερχόταν στην Κύπρο λοιπόν κι εγώ θα τον έχανα! Και το τρίτο βασανιστήριο, ήταν πως ήξερα ότι πλήκτρα θα άγγιζα ξανά σε ένα μήνα που θα ήταν η πρώτη μας έξοδος! Οπότε ο στρατός για μένα και για πολλούς άλλους βέβαια, ήταν η πρώτη «επίθεση» κατά της μουσικής μου δραστηριότητας.

Στην πρώτη έξοδο μετά την ορκωμοσία ήμουν τόσο εξουθενωμένος και ταλαιπωρημένος που δεν ήθελα να παίξω πιάνο. Έπαιξα βέβαια αλλά με τέτοια ψυχολογία δεν υπήρχε η συνηθισμένη φόρτιση και η μελέτη έγινε μηχανικά χωρίς καμιά απόλαυση.

Αυτό δυστυχώς συνεχίστηκε για πολύ καιρό ακόμη αφού η ψυχολογία μου ήταν πολύ κάτω. Ο στρατός διέλυε την μουσική ζωτικότητά μου και όταν δεν εγκρίθηκαν τα υπηρεσιακά μου για μαθήματα με πήρε ακόμη πιο κάτω.

Περνούσαν  οι μέρες και οι εβδομάδες χωρίς κανένα ίχνος  μουσικής δραστηριότητας και αυτό με σκότωνε.. Το μόνο θετικό ήταν ότι λόγω του ότι γνώριζα δακτυλογραφία με έβαλαν στα γραφεία και μέρα-νύχτα(χωρίς υπερβολή) δακτυλογραφούσα στρατιωτικά έγγραφα. Αυτό ευτυχώς κρατούσε τα δάκτυλά μου σε μια έστω μυϊκή φόρμα.

Κάποια στιγμή ήρθε στη μονάδα (στρατόπεδο) που υπηρετούσα, ο Αντρέας, ένας ιδιόμορφος αλλά ενδιαφέρων τύπος. Είχε φέρει και μια κιθάρα μαζί του οπότε κολλήσαμε με την πρώτη. Κάναμε άπειρες συζητήσεις, μουσικές, φιλοσοφικές, επιστημονικές, ειδικά τις νύχτες που βγάζαμε μαζί νούμερο (σκοπιά).

Ήταν μια κινητή μουσική εγκυκλοπαίδεια ο τύπος. Μου έμαθε τον Άσιμο, τον Σιδηρόπουλο αλλά και τον Miles Davis, τον Dizzy Gillespie, τον Chick Corea κ.α. Έφερνε κασέτες μαζί του και μου έβαζε bebop και free jazz. Κάποιες φορές κουβαλούσα και εγώ το αρμόνιό μου και τζαμάραμε όποτε μας το επέτρεπαν οι στρατιωτικές μας υποχρεώσεις. Νομίζω ότι ο Αντρέας με έκανε να ακούω τη μουσική με ένα άλλο αισθητήριο που ήταν άγνωστο για μένα μέχρι τότε.

Κάποια στιγμή γνώρισα έναν άλλο τύπο που μόλις ήρθε νέος στο στρατόπεδο. Ήταν πιανίστας αρκετά προχωρημένος και μου έδειξε μερικά κόλπα για το πως θα κάνω τις συνοδείες μου πιο ενδιαφέρουσες. Θυμάμαι για παραδείγματα μου έπαιζε κομμάτια του Στέφανου Κορκολή, που τότε ήταν στα φόρτε του.

Ο καιρός περνούσε αλλά ουσιαστική πρόοδο στο όργανο δεν έκανα, αφού πολύ ελάχιστη επαφή είχα. Οι έξοδοι ήταν ελάχιστες, 2-3 το μήνα και οι υποχρεώσεις μέσα στο στρατόπεδο πάρα πολλές ώστε να μην μένει καθόλου χρόνος για εξάσκηση. Θυμάμαι για κάμποσο διάστημα, το βράδυ πριν κοιμηθώ, έκλεινα τα μάτια και έπαιζα νοερά τις κλίμακες. Αργότερα κατάλαβα ότι αυτού του είδους η μελέτη ήταν πολύ αποτελεσματική με πολλά οφέλη γι’ αυτό και συνεχίζω να την εφαρμόζω καθώς επίσης την προτείνω και στους μαθητές μου.

Προς το τέλος της θητείας μου άρχισα και τα μαθήματα Αρμονίας. Η Αρμονία με ενθουσίασε από την αρχή και μελετούσα με πολλή απόλαυση, με αποτέλεσμα να τελειώσω την ύλη του πρώτου έτους μέσα σε ένα τρίμηνο!

Πήρα το απολυτήριό μου από τον στρατό τον Σεπτέμβρη του 1994. Αμέσως ξεκίνησα ξανά τα μαθήματα πιάνου επιστρέφοντας επιτέλους στη ρουτίνα της καθημερινής μελέτης! Για ένα χρόνο μελετούσα ασταμάτητα!

Για καλή μου τύχη δεν χρειάστηκε να ψάξω για δουλειά πέρα της μουσικής. Μια συγχωριανή μου δασκάλα πιάνου πήρε επιστολή για διορισμό σε δημόσιο σχολείο και έτσι μου έδωσε αρκετούς από τους μαθητές της! Εγώ στο μεταξύ είχα προχωρήσει πολύ, κόντευα την ανωτέρα και η «πρόωρη» εισαγωγή μου στη διδασκαλία λειτούργησε ως πρακτική για το πτυχίο. Παλαιότερα στα ωδεία, η πρακτική διδασκαλίας ήταν υποχρεωτικό κομμάτι της προετοιμασίας για το πτυχίο, κάτι που δυστυχώς νομίζω δεν εφαρμόζεται πια από κανένα ωδείο.

Η διδασκαλία με τράβηξε αμέσως και έτσι από τότε το ενδιαφέρον μου για τη μουσική εκπαίδευση παρέμεινε ζωηρό και ανεπηρέαστο μέχρι σήμερα! Τον ίδιο καιρό άρχισα και τις πρώτες μου ζωντανές εμφανίσεις σε νυχτερινά στέκια, ενώ παράλληλα με τις σπουδές μου στο ωδείο, ξεκίνησα μαθήματα αυτοσχεδιασμού, ενορχήστρωσης και τζαζ αρμονίας.

H συναυλιακή μου δραστηριότητα παρόλο που ήταν –  και συνεχίζει να είναι –  ένα σχολείο, εντούτοις με τα ξενύχτια και το άστατο πρόγραμμα, με καθυστέρησε στο να τελειώσω το πτυχίο του κλασικού πιάνου όπως το είχα προγραμματίσει. Πρώτα ήρθε το πτυχίο αρμονίας και ένα χρόνο μετά, στα 27 μου, πήρα το πτυχίο στο πιάνο! Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν γεμάτα με συναυλίες, εμφανίσεις, μελέτη, έρευνα και διδασκαλία.

Μια ιδιαίτερα σημαντική εκπαιδευτική εμπειρία που είχα, η οποία ήρθε την κατάλληλη περίοδο, ήταν η γνωριμία μου και τα μαθήματα μέσω email που έκανα με τον Δημήτρη Πυργιώτη, έναν πολύ ξεχωριστό εκπαιδευτικό, με απίστευτες γνώσεις και μεθοδολογία, που κόλλησε αμέσως με τις ανάγκες μου! Κάναμε μαθήματα σύγχρονης αρμονίας με πρακτικές εφαρμογές στο πιάνο. Τα μαθήματα ήταν για μένα αποκάλυψη! Μου κάλυψαν ό,τι κενά είχα μέχρι τότε και με βοήθησαν να καταλάβω βαθύτερα τις αρμονικές λειτουργίες αλλά και το πως να τις ακούω! Επίσης με βοήθησε να απελευθερωθώ τόσο παιχτικά όσο και στην αντίληψη μου για τον ήχο και με έκανε να κατανοήσω και να αναγνωρίσω την ομορφιά της μουσικής «διαφωνίας».

Τον ίδιο καιρό ένας καλός μου φίλος μπασίστας με έφερε σε επαφή με τον εξαιρετικό μπασίστα Victor Wooten όπου οι ριζοσπαστικές εκπαιδευτικές του προσεγγίσεις, μαζί με το ότι ο ίδιος ήταν αυτοδίδακτος, με απογείωσαν! Διάβασα μονορούφι το βιβλίο του ‘The Music Lesson’ που τις αρχές του τις ενσωμάτωσα αμέσως στη διδασκαλία μου. Τον γνώρισα επίσης από κοντά σε μια συναυλία του στη Βουδαπέστη και είχα την τύχη εγώ και η παρέα μου να συνομιλήσουμε μαζί του για περίπου μισή ώρα!  Έμπνευση, έμπνευση, έμπνευση!!!!!

Έμπνευση. Αυτό ήταν και είναι πάντα η μουσική και οι μουσικοί για μένα. Με συναρπάζει η ενέργεια, ο ενθουσιασμός, η τόλμη του πειραματισμού, η δημιουργικότητα. Αυτό προσπαθώ να παίρνω και να δίνω, στους ακροατές μου, στους μαθητές μου. Οι μουσικές μου περιπέτειες δεν σταματούν εδώ. Είναι άπειρες και δεν χωρούν σε ένα άρθρο να τις γράψω όλες. Έγραψα αρκετές αλλά είναι τόσες άλλες ίσως και περισσότερες που θέλω να αναφέρω, τόσοι άλλοι οι άνθρωποι που με βοήθησαν και με επηρέασαν.

Μέσα από τα δύο αυτά άρθρα ήθελα να δώσω ένα μήνυμα στους νεαρότερους μουσικούς και σπουδαστές της μουσικής αλλά και σε όποιον βρει έμπνευση μέσα στα λόγια μου, ότι η μουσική είναι μια ατέλειωτη περιπέτεια. Μια περιπέτεια με επιτυχίες, αποτυχίες και ασταμάτητο αγώνα μάθησης και εξέλιξης. Το ταξίδι αρχίζει με το πάτημα της πρώτης νότας και συνεχίζει για πάντα, αρχικά μέσα από εσένα τον ίδιο και αργότερα μέσα από τους μαθητές σου, τους ακροατές και τους μουσικούς που ακούν και αναπαραγάγουν το έργο σου.

Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας και εύχομαι σε όλους καλές μουσικές περιπέτειες!!

ΠΩΣ ΒΓΑΖΟΥΜΕ ΕΝΑ ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΜΕ ΤΟ ΑΥΤΙ // ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

Posted on 19 Σεπτεμβρίου, 2017 Updated on 19 Σεπτεμβρίου, 2017

# Πως «βγάζουμε» ένα μουσικό κομμάτι με το αυτί

Το να μπορεί κάποιος να βγάζει ένα κομμάτι ακούγοντας το από το δίσκο (CD, mp3 κλπ) είναι μια βασική, χρήσιμη και αναγκαία δεξιότητα του σύγχρονου μουσικού. Αυτό θα γίνεται αρχικά με τη βοήθεια μουσικού οργάνου, κατά προτίμηση πληκτροφόρου ή κιθάρας, μέχρι που το επίπεδο του μουσικού φτάσει στο σημείο να μπορεί να καταγράφει τη μουσική που ακούει χωρίς τη βοήθεια κάποιου οργάνου. Αυτό βέβαια χρειάζεται πολλά χρόνια εξάσκησης και εμπειρίας. Για να βγάλουμε ένα κομμάτι από το δίσκο, πρέπει να ακολουθήσουμε τα εξής βήματα:

1. Ακούμε το κομμάτι που θέλουμε να βγάλουμε αρκετές φορές.

2. Καταγράφουμε σε πεντάγραμμο τα μέτρα και ξεχωρίζουμε τη φόρμα του, δηλαδή τα μέρη που αποτελείται (εισαγωγή, στροφή, ρεφραίν κλπ)

3. Ελέγχουμε ότι το μουσικό μας όργανο είναι απόλυτα χορδισμένο με αυτό που ακούμε στο δίσκο.

4. Προσπαθούμε να καταγράψουμε πρώτα τις νότες του μπάσου(χωρίς ρυθμό), παίζοντας στο όργανο μας και επαληθεύοντας ότι αυτό που παίζουμε ταιριάζει με το μπάσο που ακούμε. Είναι χρήσιμο να βγάζουμε πρώτα το μπάσο ώστε μετά να εντοπίζουμε τυχόν αναστροφές της συγχορδίας ή συγχορδίες με ‘ξένο’ μπάσο.

5. Ακολούθως προσπαθούμε να βγάλουμε τις συγχορδίες που παίζονται πάνω από το μπάσο που καταγράψαμε, κάνοντας ξανά και ξανά επαλήθευση αν το χρώμα της συγχορδίας που παίζουμε ταιριάζει απόλυτα με αυτό που ακούμε στο δίσκο.

6. Αφού καταγράψουμε τις συγχορδίες και αντιληφθούμε και την τονικότητα που είναι γραμμένο το κομμάτι, ακολούθως βγάζουμε κάποιες μελωδίες που είναι βασικές και συγκεκριμένες όπως εισαγωγές, γέφυρες, σόλο κλπ, καταγράφοντας τις στο πεντάγραμμο(αν μπορούμε) ή τις αποστηθίζουμε.

7. Εντοπίζουμε ρυθμικά σχήματα, ρυθμικούς τονισμούς που γίνονται από όλη τη μπάντα και τα σημειώνουμε.

8. Καταληκτικά, παίζουμε πολλές φορές το κομμάτι μαζί με το δίσκο και εντοπίζουμε ή διορθώνουμε λάθη και ασάφειες.

## Η ενεργητική και η παθητική ακρόαση

Υπάρχουν δύο τρόποι ακρόασης της μουσικής. Η παθητική ακρόαση και η ενεργητική. Η παθητική ακρόαση είναι όταν ακούμε τη μουσική ως συνοδευτική σε κάτι άλλο που κάνουμε, χωρίς να της δίνουμε άμεση σημασία, όπως όταν σερφάρουμε στο διαδίκτυο ή διαβάζουμε και βάζουμε μουσική στο background, που στην ουσία δεν την ακούμε, αλλά απλά μας συνοδεύει σε αυτό που κάνουμε..

Η ενεργητική ακρόαση είναι όταν δίνουμε απόλυτη σημασία σε αυτό που ακούμε, στο ύφος, στη δομή, στα μέρη, στο συναίσθημα κλπ.. Η ενεργητική ακρόαση είναι πολύ βασική δραστηριότητα για ένα μουσικό. Ο μουσικός πρέπει πρώτα να είναι καλός ακροατής για να μπορεί να γίνει καλό παίχτης. Άλλωστε αν δεν είσαι καλός δέκτης δεν μπορείς να γίνεις καλός πομπός, σωστά?

Η ενεργητική ακρόαση λοιπόν αρχίζει από το δωμάτιο μας. Βάζουμε τη μουσική που μας αρέσει, καθόμαστε ή ξαπλώνουμε με κλειστά τα μάτια και προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή με αυτό που ακούμε. Ξεχωρίζουμε τα όργανα που ακούμε ένα – ένα και προσπαθούμε να τα απομονώνουμε στο αυτί μας. Κάθε φορά που ακούμε το κομμάτι συγκεντρωνόμαστε και σε ένα όργανο. Αυτό θα μας προσφέρει με τον καιρό, μια ενορχηστρωτική αντίληψη, πολύ βοηθητική για την καριέρα μας ως μουσικοί. Προσπαθούμε κάνοντας το αυτό, να αφουγκραστούμε τον τρόπο που παίζει ο μουσικός – τις ‘αναπνοές’ του, την άρθρωση του (αν παίζει staccato,legato κτλ) την ενέργεια του, το συναίσθημα του. Μετά προσπαθούμε να νιώσουμε το δέσιμο και την επικοινωνία των μουσικών, το Groove της μπάντας. Αυτά όλα θα τα ενσωματώσουμε σιγά – σιγά στις δικές μας δεξιότητες και θα είμαστε περισσότερο επικοινωνιακοί όταν παίζουμε και θα λειτουργούμε με συλλογικό πνεύμα.

Το ίδιο κάνουμε και όταν θα πάμε να ακούσουμε ζωντανή μουσική. Προσέχουμε ξεχωριστά κάθε μουσικό. Βλέπουμε τον τρόπο που παίζουν και επικοινωνούν μεταξύ τους. Νιώθουμε την ενέργεια και το συναίσθημά τους και ανοιγόμαστε προς αυτό που μας δίνουν. Δεν έχουμε κριτική διάθεση προς αυτούς. Προσπαθούμε να παίρνουμε πάντα τα θετικά από μια συναυλία και όχι να κολλάμε σε μερικά λάθη που πιθανόν να έχουν συμβεί κατά τη διάρκεια της συναυλίας.

Όσο καλύτερα ακούμε τη μουσική τόσο πιο καλά θα παίζουμε. Ο καλός εκτελεστής είναι αυτός που είναι και καλός ακροατής!

ΟΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ, ΤΑ ΤΑΜΠΟΥ ΚΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ

Posted on 27 Αυγούστου, 2017 Updated on 27 Αυγούστου, 2017

Είναι η Μουσική ταμπού; Η αυθόρμητη απάντηση από όλους είναι «Όχι βέβαια». Σωστά. Πως μπορεί κάτι το οποίο δεσπόζει στις ζωές όλων των ανθρώπων, που αποτελεί μια ορμέμφυτη ανάγκη που πηγάζει από τα βάθη του βιολογικού μας πυρήνα, να είναι, ή καλύτερα να μετατρέπεται σε ταμπού; Κι όμως..

Θα ακούσατε σίγουρα πολλούς ενήλικες ιδιώς από τα 30 και πάνω να λένε πόσο μετάνιωσαν που δεν έμαθαν να παίζουν κάποιο όργανο ή που παράτησαν κάποιο όργανο που μάθαιναν κατά την παιδική ή εφηβική τους ηλικία ή κάποιους να λένε ότι πάντα ήταν το απωθημένο τους να παίζουν κιθάρα, πιάνο κλπ, ή ακόμη και μερικούς να μετανιώνουν που δεν ακολούθησαν τη μουσική ως επάγγελμα και να αισθάνονται ανολοκλήρωτοι και δυστυχισμένοι σε όλη τους τη ζωή. ΓΙΑΤΙ; Μα πως γίνεται να συμβαίνει αυτό; Ποιο είναι τελικά το εμπόδιο; Δεν είναι η μουσική η ισχυρότερη ίσως τέχνη που μας διαστέλλει, που μας θεραπεύει, που μας παρηγορεί, που μας δίνει δύναμη και ελπίδα; Τότε;

Τις προάλλες μια μαθήτρια μου στο πιάνο ηλικίας περίπου 27 χρόνων, με ρώτησε στο πρώτο μάθημα αν θεωρείται αργά που ξεκινάει πιάνο στα 27 της. Της απάντησα με την ερώτηση: «Ποιος καθορίζει το «αργά» και το «νωρίς»; Έχει σημασία;» Όπως βλέπετε ακόμη και στους νεαρότερους ενήλικες φαίνεται να έχει κάποια επιρροή και σημασία..

Αυτό το «νωρίς» και το «αργά» είναι δυστυχώς κατάλοιπα του εκπαιδευτικού/ακαδημαϊκού μοντέλου που κυριάρχησε στη ζωή μας για 20 ολόκληρα χρόνια – από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο. Είναι ένας δηλητηριασμένος σπόρος που εμφυτεύτηκε δυστυχώς στο μυαλό μας φυλακίζοντας την αντίληψή μας, περιορίζοντας υποσυνείδητα την ζωντάνια, την δημιουργικότητα, τον αυθορμητισμό και την φυσική ανάγκη μας για μάθηση και γνώση.

Το εκπαιδευτικό μοντέλο παραλλήλως, καθέτως και οριζοντίως υποστηρίζεται και συμπληρώνεται από το κοινωνικό/οικονομικό μοντέλο:

 [ Σχολείο –> Πανεπιστήμιο –>Επαγγελματική αποκατάσταση(δουλειά με πολλά λεφτά δηλαδή) –>Γάμος –> Οικογένεια –>Σύνταξη ]

Οτιδήποτε ξεφεύγει και δεν εμπίμπτει στα δύο αυτά κυρίαρχα μοντέλα θεωρείται τρελλό, παρανοϊκό και ανώριμο.

Ζούμε σε μια κοινωνία που κατάφερε να περάσει στο DNA των ανθρώπων ότι, η φυσικότητα είναι η «εναλλακτική» λύση, η δευτερεύουσα, κάνοντας εκατομμύρια ανθρώπους να ζούν μια υποκατάστατη, τεχνητή ζωή και να πείθουν τους εαυτούς τους ότι είναι ευτυχισμένοι. (Δεν θα επεκταθώ στο πόσο δικτατορικά και αντιζωϊκά λειτουργεί το όλο κοινωνικο-πολιτικό-οικονομικό σύστημα. Οι επιπτώσεις είναι ξεκάθαρες και φρικιαστικές). Κατάφερε λοιπόν το σύστημα να κάνει τους ανθρώπους να ντρέπονται και να διστάζουν ή ακόμη και να τρομοκρατούνται στην ιδέα να ασχοληθούν με τη μουσική μετά από «κάποια» ηλικία.

Ζωντανό παράδειγμα γκρεμίσματος του ταμπού αυτού ήταν ο αμερικάνος εκπαιδευτικός και γνωστός για τις ριζοσπαστικές του εκπαιδευτικές προτάσεις, πρωτεργάτης του κινήματος του Homeschooling και Unschooling, John Holt (1923-1985) όπου στα 40 του αποφάσισε να μάθει να παίζει τσέλο.

Κατάφερε σε πολύ λίγο χρόνο, παρόλο το γεμάτο του επαγγελματικό πρόγραμμα – διαλέξεις σε όλο τον κόσμο, έρευνα, συγγραφή κ.α – να γίνει τόσο καλός ώστε να συμμετέχει σε μουσικά σύνολα και να έχει ένα παράλληλο, εξίσου γεμάτο πρόγραμμα με μουσικές δραστηριότητες.

Μοιράστηκε τις εμπειρίες του και όλη την διαδικασία της μουσικής του (αυτό)εκπαίδευσης στο βιβλίο του ‘Never Too Late’, παραθέτοντας μεταξύ άλλων σημαντικές εκπαιδευτικές απόψεις για τη διαδικασία της φυσικής μάθησης – μια ικανότητα που χάνουν τα παιδιά στο σχολείο, καθώς και της αυτοδιδασκαλίας/αυτοκατευθυνόμενης μάθησης.

Ξεφύλλιζα ξανά πριν μερικές νύχτες το εξαιρετικό αυτό βιβλίο που ήταν και η έμπνευση για το άρθρο αυτό, και ένιωσα την ανάγκη να θίξω το ζήτημα του ταμπού και των αναστολών εκ μέρους των ενηλίκων για την ενασχόλησή τους με τη μουσική. Είναι κρίμα πραγματικά να στερείται κάποιος την απόλαυση της μουσικής, για λόγους που δεν έχουν κάνουν με την πραγματική ζωή και την φυσικότητα, λόγοι που απάνθρωπα, μέσω εγκεφαλική πλύσης μας εμποδίζουν να είμαστε αυθόρμητοι και δημιουργικοί.

Προτρέπω λοιπόν, όλους εσάς τους ενήλικες κάθε ηλικίας να επιβληθείτε στις αναστολές σας, να ξεπεράσετε κάθε ενδοιασμό και να ξεκινήσετε να ασχολείστε με τη μουσική, με το όργανο που σας εκφράζει!

Η μουσική δεν έχει αρχή και τέλος, κατ’ επέκταση ούτε συγκεκριμένη «πρέπουσα» ηλικία για ξεκίνημα. Η μουσική όπως και κάθε τέχνη είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη. Ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η ίδια η ενασχόληση και η επαφή.

Αφήστε τη μουσική να γίνει μέσο επικοινωνίας με τον εσώτερο (άγνωστο) σας εαυτό, με τους δικούς σας ανθρώπους, με όλο τον κόσμο. Δείξτε μέσω της μουσικής τον πραγματικό σας εαυτό, αυτό που είστε, ακόμη και αν αυτό θα ενοχλήσει κάποιους. Όποιος ενοχληθεί τότε σημαίνει πως δεν πρέπει να βρίσκεται στη ζωή σας.

Μην πτοείστε επίσης και μην επηρεάζεστε από τις ενδομουσικές δικτατορικές τάσεις και τις ταμπέλες που βάζει η δογματική πλευρά της μουσικής όπως: βιρτουόζος, κλασικός, τζαζίστας κ.α, δημιουργώντας μέσα στην ίδια τη μουσική κοινωνικές τάξεις, αφρόκρεμες και ψωνισμένες μπούρδες.

Aφήστε την κριτική, το κουτσομπολιό και τα πισώπλατα χάχανα σε αυτούς που τα έχουν ανάγκη. Οι δικές σας ανάγκες σίγουρα πάνε βαθύτερα.

Ξεκινήστε μουσική τώρα! ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ!!!

ΤΟ ΤΑΛΕΝΤΟ, ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ, Η ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ Η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ

Posted on 14 Αυγούστου, 2017 Updated on 16 Αυγούστου, 2017

(Βασισμένο σε μια συνομιλία που είχα με μία καλή φίλη και συνάδελφο)

Θα ήθελα πρώτα να αναλύσω λίγο την έννοια «ταλαντούχα παιδιά» που μπορεί πολλές φορές εμείς ως παιδαγωγοί να μην έχουμε ξεκάθαρη αντίληψη για το τι εννοούμε πραγματικά. Θέλοντας να προβληματίσω ευρύτερα τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς, θα ήθελα να απομυθοποιήσω λίγο την έννοια του ταλέντου αν και αυτό που θα πω είναι η προσωπική μου άποψη και μόνο.

Κατ’ εμένα λοιπόν η έννοια του ταλέντου δεν υφίσταται πραγματικά για ένα πολύ σημαντικό λόγο: το ταλέντο δεν μπορεί να μετρηθεί. Απονέμοντας λοιπόν αυτό τον τίτλο στα παιδιά, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την υποκειμενικότητά της έννοιας, αφού μας λείπει η μονάδα μέτρησης!

Αντιλαμβάνομαι ότι κάποια παιδιά ξεχωρίζουν από κάποια άλλα ως προς την επίδοση και την πρόοδο που κάνουν στην εκμάθηση του μουσικού οργάνου και στην ανάπτυξη των μουσικών δεξιοτήτων, αλλά αυτό δεν τα κάνει και διαφορετικά από τα άλλα. Αν και οι λόγοι που κάποια παιδιά δεν φέρουν αυτά τα χαρακτηριστικά της ευκολίας στην απόκτηση μουσικών δεξιοτήτων χρήζουν συζήτησης, εντούτοις εδώ θα ήθελα να «ενοχοποιήσω» κάπως εμάς τους παιδαγωγούς, στο ότι συχνά θεωρούμε πρόκληση και ευχαρίστηση να δουλεύουμε με χαρισματικά παιδιά, ενώ θεωρούμε αγγαρεία και ανιαρή δραστηριότητα να δουλεύουμε με μή χαρισματικά παιδιά, δηλαδή που δεν έχουν «ταλέντο».

Χωρίς να αθωώνω τον εαυτό μου από την πιο πάνω «κατηγορία», τα τελευταία χρόνια συνειδητοποίησα ότι το να προσπαθούμε να κάνουμε τα παιδιά να αναπτύξουν την ικανότητα να κατανοούν συναισθηματικά τη μουσική ώστε να μπορέσουν να την αγαπήσουν και να την χαίρονται, είναι πιο σημαντικός σκοπός από το να τους μαθαίνουμε απλά μουσική. Μπορεί να μοιάζει το ίδιο αλλά αν το ψάξει κάποιος σε βάθος έχει τεράστια διαφορά. Και στο θέμα αυτό δυστυχώς είτε το παιδί είναι «ταλαντούχο» και «χαρισματικό» είτε δεν είναι, με λύπη διαπιστώνει εύκολα κανείς, ότι σχεδόν σε όλα τα παιδιά παρατηρείται μία ανικανότητα να απολαμβάνουν τη μουσική, να την χαίρονται και να την νιώθουν ως μέρος της ζωής τους και κομμάτι του εαυτού τους. Οι επιτυχίες σε εξετάσεις και διαγωνισμούς, οι ψηλές βαθμολογίες, οι έπαινοι κλπ, δεν εξασφαλίζουν με τίποτα αυτή την ικανότητα.

Δυστυχώς όμως αυτή η ανικανότητα δεν αφορά μόνο τη μουσική αλλά διέπει όλη τη ζωή των παιδιών, κάτι το οποίο κληρονομούν από την κοινωνία των μεγάλων. Εμείς οι μεγάλοι ως παιδαγωγοί, γονείς, πολίτες, επαγγελματίες κάθε είδους, φέρουμε μεγάλη ευθύνη στη δημιουργία του χαρακτήρα και της προσωπικότητας αυτών των παιδιών. Τα παιδιά είναι ΟΛΑ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ γιατί φέρουν τη δύναμη και τη μαγεία της φύσης μέσα τους και όταν εμείς ως κοινωνία τους την αλλοιώνουμε και την διαστρεβλώνουμε καθημερινά, ερχόμαστε μετά και τα κατηγορούμε ότι είναι αντιδραστικά, τεμπέλικα και «ατάλαντα».

Οι γονείς λοιπόν είναι και αυτά θύματα αυτού του κοινωνικού αποπροσανατολισμού. Δεν είναι λιγότερο ανισόρροποι από τα παιδιά τους, πολλές φορές τα παιδιά είναι πολύ πιο συνειδητοποιημένα από τους γονείς τους. Αν δεν υποστηρίζουν τα παιδιά τους κατά την μουσική τους ανάπτυξη αλλά και ευρύτερα, εμείς ως δάσκαλοι δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα, εκτός από κάποιες υποδείξεις που θα τις κάνουμε διακριτικά για να μην τους θίξουμε, γιατί εκεί μπορεί να χάσουμε το παιχνίδι. Τις ευθύνες για την υποστήριξη των παιδιών τους όσο και αν αυτό ακούγεται σκληρό, τις ανάλαβαν όταν τα έφεραν στον κόσμο. Εμείς λίγα μπορούμε να κάνουμε σε αυτό το θέμα ώστε να αλλάξουμε τη νοοτροπία τους. Μόνο εάν μας εμποδίζουν άμεσα στο έργο μας θα πρέπει να επεμβαίνουμε και ακόμα και εκεί ίσως για χάρη των παιδιών να μην το κάνουμε ή να το κάνουμε και πάλι διακριτικά.

Εκεί που πρέπει να επικεντρωθούμε και να δουλέψουμε ακούραστα είναι στην καλλιέργεια της προσωπικότητας του μαθητή από όλες τις πλευρές – μουσικά, κοινωνικά, καλλιτεχνικά – ώστε να διασώσουμε ότι μπορούμε από το χάρισμα που διαθέτει ο μαθητής ως άνθρωπος και που αυτό εκφράζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση πιο έντονα μέσα από τη μουσική. Ενόσω τον έχουμε ως μαθητή θα πρέπει να μην σταματούμε αυτή την προσπάθεια. Όσο μπορούμε να του κρατούμε την αντίληψη του καθαρή, να διατηρούμε τη δύναμη της φύσης μέσα του άθικτη καθώς και το δικαίωμα του στην ελεύθερη έκφραση, ώστε η ικανότητα της αυτό-ρύθμισης που διαθέτει κάθε άνθρωπος εκ φύσεως, να προνοήσει στο μέλλον για τα υπόλοιπα. Αυτός είναι ο σκοπός μας ως δάσκαλοι μουσικής, ως παιδαγωγοί και ως καλλιτέχνες! Οι οπισθοδρομικοί γονείς είτε διδάσκαμε εμείς τα παιδιά είτε όχι, πάλι θα συμπεριφέρονταν με τον ίδιο τρόπο που κάνουν και τώρα. Τουλάχιστον με το που έρχονται σε εμάς τα παιδιά, τους προσφέρουμε κατά κάποιο τρόπο μια ισχυρή θεραπεία και τα κρατάμε σε επαφή με την υγεία. Εδώ λοιπόν βρίσκεται το μεγαλείο και η σημασία του δικού μας έργου. Τα υπόλοιπα ας προβληματίσουν τους επίσημα αρμόδιους που θέλουν να αποκαλούν το κατεστημένο σύστημα «σύγχρονο πολιτισμό» τη στιγμή που η φύση (και δεν εννοώ μόνο το περιβάλλον) καταστρέφεται από τον ίδιο τον άνθρωπο ενώ τα παιδιά με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο δυστυχώς υποφέρουν. Ποιος τολμά εδώ να απαιτήσει βαθμολογίες, επαίνους και αριστεία.. Κάποιοι δυστυχώς το κάνουν!

«ΜΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΑΣΠΡΑ ΠΛΗΚΤΡΑ;» ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

Posted on 23 Ιουλίου, 2017 Updated on 14 Αυγούστου, 2017

Το πιο κάτω κείμενο, το είχα αναρτήσει στο Facebook πέρυσι. Σκέφτηκα θα ήταν καλό να υπάρχει και στο blog, μιας και αποτελεί μέρος της εκπαιδευτικής μου φιλοσοφίας. 

– Στόχος κάθε εκπαιδευτικού πρέπει να είναι το να σταματήσει κάποια μέρα να διδάσκει και να αρχίσει να προσφέρει αυτό που ζητά/χρειάζεται ο μαθητής. Αν σου ζητήσει «βιταμίνες» δώσε του αλλά αν είναι «αφυδατωμένος», ΜΗΝ του δώσεις βιταμίνες αλλά νερό! Δίνεις αυτό που σου ζητάει και κάνεις διάγνωση γι’ αυτό που δεν γνωρίζει ότι το χρειάζεται. Συνεπώς δεν διδάσκεις αλλά προβλέπεις, προσφέρεις, διαγιγνώσκεις και δίνεις.

– Οι όροι εκπαιδευτικός, καθηγητής, δάσκαλος πρέπει να αντικατασταθούν με τον όρο «Βοηθός Μάθησης». Στα βιοτεχνικά επαγγέλματα ο βοηθός δίνει τα (σωστά) εργαλεία στο αφεντικό κατόπιν ζήτησης. Αυτό είναι ο εκπαιδευτικός – ο βοηθός που δίνει τα σωστά εργαλεία μάθησης, κατόπιν ζήτησης!

– Συμπληρωματική της προηγούμενης σκέψης, ο όρος ‘Μάθηση’ είναι περισσότερο σύμφωνος με την οργανική, λειτουργική και άτυπη διαδικασία της μάθησης, παρά ο όρος ‘Εκπαίδευση’, ο οποίος παραπέμπει σε πιο τυποποιημένο σύστημα, με έμφαση στους ρόλους δάσκαλος-μαθητής και στον διαχωρισμό επιπέδων και βαθμίδων. Μάθηση λοιπόν αντί Εκπαίδευσης.

– Αν και τον χρησιμοποιώ κάποιες φορές, σιχαίνομαι τον όρο Μουσική Προπαίδεια. Ακούω κάποιες φορές ή βλέπω αναρτήσεις στο facebook, μαμάδες να ρωτούν για μουσική προπαίδεια για τα μόλις 1 έτους μωρά τους. Αφενός με χαροποιεί, αφετέρου κάτι με χαλάει στην όλη ιστορία. Βλέποντας και ακούγοντας τον τρίχρονο γιο μου πως, χωρίς καμιά «προπαίδεια» αναπτύσσει με φυσικό τρόπο (με κίνηση και τραγούδι συνήθως) την αίσθηση του ρυθμού και του τονικού ύψους, αλλά και τις ικανότητες/δεξιότητες στο πλάσιμο αυτοσχέδιων τραγουδιών και μελωδιών – με κάθε λογής ρυθμικά σχήματα, με κάνει να προβληματίζομαι κατά πόσο τα μικρά χρειάζονται την τυποποιημένη μουσική προπαίδεια από εμάς. Νιώθω κάποιες φορές ότι εμείς οι βοηθοί μάθησης, όταν συμπεριφερόμαστε σαν εκπαιδευτικοί, είναι σαν να προσπαθούμε να ελέγξουμε τη ροή του νερού σε ένα φυσικό ποτάμι, βάζοντάς το σε σωλήνες ώστε να ρέει «συμμετρικά», χαλώντας έτσι την φυσική του «ασύμμετρη» ροή.

– Με εντυπωσιάζει και με κάνει να αναρωτιέμαι έντονα, γιατί όταν πεις σε κάποιο παιδάκι παίξε ελεύθερα στο πιάνο ό,τι θέλεις ή διάλεξε ένα πλήκτρο στο ένα χέρι και ένα στο άλλο, σχεδόν ποτέ δεν παίζουν ή δεν διαλέγουν κάποιο από τα μαύρα πλήκτρα. Μερικές φορές μου δίνουν την αίσθηση ότι πραγματικά αγνοούν τα μαύρα πλήκτρα ή ακόμη πως δεν αντιλαμβάνονται καν την ύπαρξή τους. Φταίει άραγε το ότι τα μαθαίνουμε σαν κοινωνία να ακολουθούν την πλειοψηφία και το περισσότερο «βολικό»; Ειλικρινά θα πετάξω από τη χαρά μου, τη μέρα που θα έρθει κάποιο παιδάκι και θα με ρωτήσει: «Μα τι κάνουν τα άσπρα πλήκτρα;»