Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΠΑΡΤΙΤΟΥΡΑΣ ΩΣ ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ

Posted on 16 Σεπτεμβρίου, 2019 Updated on 16 Σεπτεμβρίου, 2019

Η εκμάθηση ενός μουσικού κομματιού μέσα από την παρτιτούρα είναι τις περισσότερες φορές μια ζόρικη μέχρι και επίπονη διαδικασία, τόσο για τον μαθητή όσο και για τον δάσκαλο. Απαιτεί συνδυασμό πολλών μουσικών δεξιοτήτων και γνώσεων όπως:

 – αναγνώριση νοτών στο πεντάγραμμο (ύψη),

– αναγνώριση ρυθμικών αξιών και εκτέλεση ρυθμικών σχημάτων,

– αντίληψη και αίσθηση του μέτρου, του παλμού και της ταχύτητας του κομματιού,

– αίσθηση της τονικότητας του κομματιού μέσα από την κατανόηση και «σύνδεση» με τον οπλισμό (μόνιμες αλλοιώσεις),

– αντίληψη και σωστή απόδοση των δυναμικών(εναλλαγές της ηχητικής έντασης)

– αντίληψη και σωστή απόδοση της άρθρωσης των φθόγγων( δεμένες νότες, κοφτές κτλ),

– αντίληψη και ερμηνεία των μουσικών φράσεων

– κατανόηση της δομής(φόρμας) του κομματιού

– αρμονική ανάλυση σε κάθετο (είδος συγχορδίας) και οριζόντιο επίπεδο (σύνδεση των φωνών των συγχορδιών-voice leading) καθώς και σε συντακτικό επίπεδο (λειτουργίες/ρόλοι των συγχορδιών σε σχέση με την τονικότητα, αρμονικά φαινόμενα)

– κατανόηση και σωστή απόδοση των ερμηνευτικών υποδείξεων του συνθέτη όπως και του ύφους (στυλ) του κομματιού καθώς και γνώση ιστορικών, κοινωνιολογικών ή άλλων στοιχείων που σχετίζονται με τον συνθέτη (εποχή, συνθήκες κτλ)

Ανάλογα με το επίπεδο των δεξιοτήτων και των γνώσεων του μαθητή/παίκτη, όλα τα πιο πάνω αποτελούν ζωτικά στοιχεία που θα βοηθήσουν στην εκμάθηση και σωστή ερμηνεία και εκτέλεση του έργου.

Επειδή όμως ο καθένας μας διαθέτει τα δικά του μαθησιακά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες η πιο πάνω διαδικασία δεν είναι εύκολη και δεν μπορεί να τεθεί κάτω από απόλυτες μεθοδολογικές  γραμμές.  Προσωπικά εγώ για παράδειγμα, αν δεν κάνω πρώτα αρμονική ανάλυση στο κομμάτι, δηλαδή να καταλάβω τις αρμονικές διατάξεις και τις συνδέσεις δεν μπορώ να «διαβάσω» τη μουσική. Η αρμονία για μένα «φωτίζει» το κείμενο και μου συντονίζει πιο άμεσα τις υπόλοιπες δεξιότητες!

Πολλές φορές εμείς οι παιδαγωγοί στην προσπάθειά μας να προλάβουμε ή να καλύψουμε όσο γίνεται περισσότερη ύλη, κάνουμε το λάθος να στρεσάρουμε με την ανυπομονησία μας τον μαθητή, επηρεάζοντας αρνητικά το δικό του προσωπικό μαθησιακό ρυθμό προκαλώντας διάφορα μη θετικά αποτελέσματα.

Αν απογυμνώθουμε όμως για λίγο από την ακαδημαϊκή μας αμφίεση και σκάψουμε λίγο βαθύτερα προς τα επίπεδα της φυσική μάθησης, θα βρούμε ένα εντελώς νέο μαθησιακό κόσμο, που μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που διδάσκουμε και κατ’ επέκταση το πώς μαθαίνουν  ίδια τα παιδιά.

Στα επίπεδα εκείνα λοιπόν η ανάγνωση και εκτέλεση μιας παρτιτούρας μπορεί να μετατραπεί σε ένα μάθημα ζωής τόσο για τον μαθητή όσο και για τον δάσκαλο. Πως: Η φιλοσοφία είναι απλή.

Η παρτιτούρα μπορεί να ταυτιστεί με την ίδια τη ζωή. Είναι γεμάτη χαρές, λύπες, ζόρια, δυσκολίες, επιτυχίες, αποτυχίες κ.α. Ένας ζόρικος ρυθμός σε κάνει να ελαττώνεις την ταχύτητα που τον παίζεις, μέχρι σταδιακά να καταφέρεις να τον εκτελέσεις με ακρίβεια. Αυτό δεν κάνεις καθημερινά με τα προβλήματα που παρουσιάζονται στη ζωή σου; Ένα πρόβλημα υγείας σου ρίχνει τους ρυθμούς, την ταχύτητα που κάνεις τα πράγματα, όσο καιρό χρειαστεί μέχρι να αναρρώσεις και να επανέλθεις στους «ρυθμούς» σου που λέμε, στο τέμπο σου σε μουσικούς όρους.

Η διαδικασία της ανάρρωσης σε φέρνει αντιμέτωπο με περαιτέρω συνειδητοποιήσεις για σένα – για δυνάμεις αλλά και αδυναμίες που δεν ήταν στην επίγνωσή σου. Πιθανόν να χρειαστείς λόγω ανάγκης να αποκτήσεις καινούριες δεξιότητες. Αν σπάσεις το πόδι σου το σώμα σου και το μυαλό σου για ένα διάστημα μέχρι την ανάρρωση θα λειτουργούν σε διαφορετικό επίπεδο δεν είναι; Το ίδιο και στις μουσικές δυσκολίες.

Όλα χρειάζονται χρόνο, υπομονή, επιμονή και αντοχή. Μαθαίνουμε να εκμεταλευόμαστε κάθε δυσκολία για να εξελιχθούμε, σωματικά και πνευματικά. Μια παράξενη συγχορδία, διάφωνη[=το δυσάρεστο συμβάν], όταν μελετούμε αργά πιθανόν να ακούγεται απαίσια, γιατί την βιώνουμε «αργά και βασανιστικά». Η ίδια συγχορδία σε γρήγορο τέμπο[=βάθος χρόνου] τελικά γίνεται το ηχόχρωμα που κάνει τα υπόλοιπα γύρω του να αποκτούν νόημα και λόγω ύπαρξης.  [= το δυσάρεστο συμβάν που μέσα από αυτό δημιουργούνται δεκάδες νέα θετικά συμβάντα]

Οι παραλληλισμοί είναι αμέτρητοι. Αρκεί να είμαστε έτοιμοι, δημιουργικά ευδιάθετοι και ευρυματικοί. Κάθε νότα μπορεί να περικλείνει μέσα της ένα ολόκληρο κόσμο από μαθήματα ζωής.

Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω λοιπόν και να δούμε την μεγάλη εικόνα του παιδιού που έχουμε μπροστά μας και ας αναρωτηθούμε τι πραγματικά θα τον εξελίξει.

Η μουσική εκπαίδευση από μόνης της, εννοώ την ακαδημαϊκή της πλευρά, μπορεί να κάνει κάποιον άψογο μουσικό, Χωρίς όμως την πνευματική ανάπτυξη ο μουσικός αυτός ίσως δεν γίνει ποτέ καλλιτέχνης, όχι καλλιτέχνης με την εμπορική έννοια, αλλά καλλιτέχνης με συναίσθημα, αισθητική, μεταδοτικότητα, εμψύχωση, φαντασία. Μουσικός που να ζει και να καταλαβαίνει την ζωή και όχι να ζει στο συννεφάκι του «φευγάτου καλλιτέχνη»  με την επιφανειακή ανάγκη να δείχνει ότι είναι «αλλού». Ο καλλιτέχνης μουσικός πρέπει να είναι στο εδώ και τώρα, τόσο μουσικά όσο και πνευματικά.

Η απόκτηση μουσικών δεξιοτήτων όταν αυτές ενισχύονται και ταυτίζονται με τις δεξιότητες της ζωής γίνονται ο σκοπός ύπαρξης της μουσικής μάθησης. Η οργανική διαδικασία και εξέλιξη της ζωής και η λειτουργικότητα της φύσης είναι τεράστια εργαλεία για την κατανόηση της μουσικής και το αντίστροφο, αν η φύση και η ζωή αντικατασταθούν με την έννοια της μουσικής.

Ας γίνουμε λοιπόν οι εμψυχωτές των παιδιών που συναντούμε σταθερά μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Ας γίνουμε αυτό που θα θέλαμε εμείς να ήταν οι δάσκαλοί μας. Ας διδάξουμε με τον τρόπο που εμείς θα θέλαμενα διδακτούμε.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ: ΑΠΟ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΣΕ ΒΟΗΘΟ ΜΑΘΗΣΗΣ

Posted on 8 Αυγούστου, 2019 Updated on 8 Αυγούστου, 2019

Εδώ και αρκετά χρόνια ερευνώ και μελετώ το ζήτημα της Αυτο-κατευθυνόμενης και Αυτορρυθμιζόμενης Μάθησης. Καθόλου τυχαία, το ενδιαφέρον μου για το θέμα αυτό ενισχυόταν ανέκαθεν, σχεδόν από κάθε πεδίο γνώσης που καταπιανόμουν. Η ενασχόλησή μου με τις ανακαλύψεις ενός άγνωστου για πολλούς και μοναδικού επιστήμονα, του Βίλχελμ Ράιχ με οδήγησαν στον ριζοσπάστη εκπαιδευτικό και ιδρυτή του πρώτου Δημοκρατικού Σχολείου Summerhill Αλεξάντερ Νήλ, ενώ τα γραπτά του φίλου και δάσκαλού μου Peter Jones γύρω από την επιστήμη της Οργονομίας, με την αγάπη και την πίστη του στη δύναμη της Αυτορρύθμισης στην ανατροφή και εκπαίδευση των παιδιών, με οδήγησαν στον Αμερικανό εκπαιδευτικό μεταρρυθμιστή και πρωτεργάτη του Homeschooling και αργότερα Unschooling, John Holt, ενώ  το έργο του Ηolt σε εκατοντάδες άλλα πεδία γνώσης και πληροφοριών γύρω από την Αυτοκατευθυνόμενη Μάθηση.

Μέσα από αυτή την έρευνα και μελέτη κατάφερα να καταλάβω πρώτα πρώτα τι μου συνέβηκε εμένα προσωπικά στην πρώτη τάξη του δημοτικού όπου κανένας δεν μπορούσε να εξηγήσει το γιατί δεν ήθελα να μπαίνω στην τάξη. Κλειστοφοβία ήταν η διάγνωση του σχολικού ψυχολόγου ενώ οι «διαγνώσεις» συγγενών, γειτόνων, συγχωριανών κλπ ήταν πέρα για πέρα ηλίθιες και δεν ήταν παρά ένα μέρος του bulling που δέχτηκα γιατί δεν ήθελα να πηγαίνω σχολείο. Κανένας δεν έλαβε υπόψην ότι η αντίδρασή μου απλά είχε να κάνει με την απέχθεια προς το σφιγμένο και αυταρχικό περιβάλλον του σχολείου που για έναν εξάχρονο δεν διέφερε από το αίσθημα που θα είχε ένας ενήλικας αν τον έβαζαν για 6 ημέρες για 5 ώρες στην φυλακή εξαναγκασμένος να μένει ακίνητος στην καρέκλα ακούωντας κάποιον με καταπιεσμένο μίσος για τη δουλειά του, να μιλάει για πράγματα που δεν τον ενδιαφέρουν!  Ήταν μια πολύ τραυματική περίοδος της ζωής μου που ως πριν μερικά χρόνια είχε επιπτώσεις σε πολλές συμπεριφορές και συναισθήματά μου, μέχρι που μέσα από την συνειδητοποίηση κατάφερα να μετατρέψω το τραύμα σε θετικό εφόδιο!

Παρόλα αυτά νομίζω υπήρξα μέσα στους λίγους αν όχι και ο μοναδικός στη χώρα μας – στην οποία απαγορεύεται η κατ’ οίκον εκπαίδευση –  που μια ολόκληρη σχεδόν σχολική χρονιά, με την άδεια του Υπουργείου, έκανα homeschooling!!!  Όταν επέστρεψα στο σχολείο, ως «κανονικός» πλέον μαθητής, ήμουν από τους καλύτερους στην τάξη και αρκετές φορές βοηθούσα τους πιο αδύνατους συμμαθητές μου. Μπορεί να είχα επιστρέψει στο σχολείο αλλά ποτέ δεν ένιωσα άνετα με τον θεσμό και το σύστημα εκπαίδευσης. Μέχρι και το τέλος του Λυκείου  βαριόμουν αφάνταστα και βαθιά μέσα στον πυρήνα μου, ήμουν σίγουρος ότι το σχολείο τουλάχιστον όπως είναι δομημένο είναι ένα μεγάλο λάθος!

Όταν ένιωσα την ανάγκη ότι θέλω να διδάξω μουσική, από το ξεκίνημά μου ακολούθησα  κάποιες αρχές που μου έβγαιναν φυσικά και αυθόρμητα. Αναφέρω τις πιο βασικές:

– Ο μαθητής πρέπει να νιώθει άνεση και ελευθερία έκφρασης στο μάθημα

– Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει εγώ σαν δάσκαλος να δείχνω ανώτερος

– Πρέπει να θεωρώ τον μαθητή ως ίσο, απλά σε ένα άλλο επίπεδο δυνατοτήτων

– Πρέπει να σέβομαι τον χαρακτήρα, την ιδιαιτερότητα και την διαφορετικότητα του κάθε μαθητή

– Να ερευνώ, να μελετώ και να βρίσκω συνεχώς δημιουργικούς και φρέσκους τρόπους διδασκαλίας

– Να τελειώνει το μάθημα και ο μαθητής να φεύγει εμπνευσμένος και γεμάτος ενέργεια και ενθουσιασμό

Αυτές οι αρχές με κρατούσαν και με κρατούν ακόμη σε εγρήγορση και σε μια ασταμάτητη αναζήτηση με σκοπό να γίνομαι καλύτερος δάσκαλος. Η επαφή μου με τον κόσμο της Αυτοκατευθυνόμενης Μάθησης, του Unschooling και της Λειτουργικής Εκπαίδευσης με έφεραν αντιμέτωπο με διάφορα θέματα και με έκαναν να συνειδητοποιήσω εμπόδια βαθιά μέσα στην αντίληψή μου, που με σταματούσαν και συνεχίζουν να με σταματούν συχνά από το να κάνω μεγάλες αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας μου ώστε να υποστηρίζω τα παιδιά, τους μαθητές μου να διατηρήσουν(αν πρόκειται για μικρά παιδιά) ή να επαναφέρουν τις ικανότητες αυτορρύθμισης στην μουσική μάθηση.

Μέσα σε αυτό το ταξίδι μου όλο πιο κοντά προς στην Αυτοκατευθυνόμενη Μάθηση, κατάφερα να αισθανθώ και να μεταδίδω όσο μπορώ περισσότερο προς τους μαθητές την αίσθηση ότι ΟΛΟΙ και ΠΑΝΤΑ είμαστε μαθητές. Κατάφερα να πετάξω ευτυχώς την μάσκα του Δάσκαλου και να αφομοιώσω βαθύτερα ότι απλά είμαι ένας Βοηθός Μάθησης. Θα ήθελα πολύ να πάψω να λέω την λέξη Δάσκαλος όταν καλούμαι να περιγράψω το επαγγελματικό μου προφίλ, αλλά δυστυχώς το σύστημα και η κοινωνία ακόμη χρειάζεται αυτούς τους όρους. Το να αποδράσουμε από τον ακαδημαϊσμό και να λειτουργήσουμε με φυσικούς τρόπους μάθησης δεν είναι κάτι εύκολο.

Ζούμε και αναπαράγουμε ένα μοντέλο εκπαίδευσης και βάζω μέσα και τη μουσική εκπαίδευση, αφύσικο, αποστειρωμένο και αρκετές φορές- δυστυχώς ακόμη – αυταρχικό. Πόσες φορές κατά την διάρκεια της διδασκαλίας, πιάνω τον εαυτό μου ασυνείδητα και αυτοματοποιημένα, να λειτουργώ με τον τρόπο που εγώ διδάχτηκα και όχι με τον τρόπο που υποτίθεται ότι υποστηρίζω.. Τραγικό αλλά αληθινό. Όπως ανάφερα και πιο πάνω, βαθιά μέσα στην αντίληψη και τον χαρακτήρα μας υπάρχουν τεράστια εμπόδια που μας σταματούν στο να αλλάξουμε θετικά ή το χειρότερο να μην μας αφήνουν καν να συνειδητοποιήσουμε ότι πνευματικά (και σωματικά κατ’ επέκταση) έχουμε σοβαρές αναπηρίες.

Η στροφή στην αντίληψη και η μετάβαση από τον ρόλο του Δάσκαλου στον ρόλο του Βοηθού Μάθησης προϋποθέτει τεράστια και συνεχή προσπάθεια. Έρευνα, μελέτη στον τομέα της Αυτοκατευθυνόμενης Μάθησης αλλά και δουλειά με τον ίδιο τον εαυτό μας. Πολύ θα ήθελα να δουλέψω πέρα από τους μαθητές μου, με συνάδελφους μουσικούς που αγαπούν την διδασκαλία και τους μη συμβατικούς δρόμους της μάθησης και να τους μεταφέρω τις εμπειρίες και τις γνώσεις μου γύρω από αυτό το ταξίδι. Να γίνω ο Βοηθός Μάθησης σε ανθρώπους που θα μεταφέρουν και θα μεταδώσουν παρακάτω αυτές τις αρχές. Στον μπερδεμένο κόσμο που ζούμε η στροφή στη φυσική, αυτοκατευθυνόμενη μάθηση και την αυτορρύθμιση αποτελεί και πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα και σκοπό για κάθε παιδαγωγό!

Η συλλογική δράση είναι πάντα αποτελεσματικότερη αν θέλουμε να κάνουμε την εκπαιδευτική στροφή που θα κάνει όλους μαθητές και βοηθούς μάθησης, δημιουργικότερους, παραγωγικότερους και και κατ’ επέκταση πιο ευτυχισμένους!!

Επικοινωνήστε όσοι από εσάς ενδιαφέρεστε να δουλέψετε μαζί μου στον δρόμο αυτό!

ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ, ΑΥΤΟ-ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

Posted on 25 Ιουλίου, 2019 Updated on 25 Ιουλίου, 2019

 Πρόσφατα η οικογένεια μου κι εγώ γοητευτήκαμε από την ταινία καρτούν της Universal Pictures ‘Sing’. Μια εξαιρετική ταινία γεμάτη μουσική, πολλή ευαισθησία και μπόλικα μηνύματα για τα παιδιά αλλά και για τους μεγάλους όπως το να μην υποτιμάς το ταλέντο και την κλίση σου, να παλεύεις γι’ αυτό και να βλέπεις ακόμη και τις αποτυχίες σου με δημιουργικό τρόπο  μετατρέποντάς τις σε κάτι καινούριο και ριζοσπαστικό!

Είδαμε την ταινία 4-5 φορές μπορεί και παραπάνω. Τα παιδιά την αγάπησαν, ταυτίστηκαν με τους χαρακτήρες και έγινε συχνά-πυκνά η αφορμή για όμορφες συζητήσεις. Τις τελευταίες δύο φορές που την είδαμε, έγινε κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον που είναι και ο λόγος που γράφω αυτό το άρθρο.

Ένα τραγούδι που είπε ο αγαπημένος τους χαρακτήρας ο Johnny το ‘I’m still standing’ του Elton John, έγινε αυθόρμητα ο ύμνος της οικογένειας.  Τα παιδιά  το τραγουδούσαν συνεχώς και η μελωδία του ρεφρέν μας «στοίχειωνε» για μέρες! Την τελευταία φορά ειδικά που το είδαμε, μόλις τέλειωσε η ταινία, ήταν ήδη περασμένες 10 το βράδυ, ο εξάχρονός γιος μου, ο Κυριάκος μου ζήτησε να του μάθω την μελωδία του ρεφρέν στο πιάνο! Σημειώστε ότι φέτος ξεκίνησε μαθήματα πιάνου. Κάθησα λοιπόν και την έβγαλα και μέσα σε 10′ αφότου του την έδειξα άρχισε να την παίζει ασταμάτητα μέχρι που την έπαιξε χωρίς εμπόδια! Διορθώσαμε λίγο τον δακτυλισμό και συνέχισε να την παίζει μέχρι που πήγε τόσο αργά που έπρεπε να πάνε για ύπνο. Παράλληλα εν τω μεταξύ ο μικρούλης 2.5χρονος Νεκτάριος πήρε το μικρό του αρμόνιο και το βάραγε τραγουδώντας το ρεφρέν στη δική του γλώσσα, αλλά με σωστό ρυθμό και σχεδόν με ακρίβεια στα μουσικά ύψη! Δεν άργησε και ο μεγάλος 11χρονος Παναγιώτης να έρθει στην παρέα και ο Κυριάκος του δίδαξε πως να παίζει τη μελωδία! Ήταν ένα από τα πιο ζωντανά jamming που έζησα!

Tην επόμενη μέρα το jamming συνεχίστηκε και ο Κυριάκος μου ζήτησε να του δείξω και τι να παίζει στο αριστερό χέρι! Οπότε κατέληξε μέχρι το επόμενο μεσημέρι να παίζει μελωδία στο δεξί και μπάσο στο αριστερό χέρι ενώ πειραματιζόταν με τα glissandi που έχει μέσα στο κομμάτι!

Μέσα από αυτό το τραγούδι τα παιδιά πέρα από τις μουσικές δεξιότητες που ανάπτυξαν αυθόρμητα, έμαθαν για τον συνθέτη του τραγουδιού τον Elton John, τον ηθοποιό που τραγούδησε το κομμάτι στην ταινία τον Taron Egerton που επίσης υποδύεται τον Elton John στη βιογραφική ταινία Rocketman.

Έζησα λοιπόν από πρώτο χέρι ένα παράδειγμα φυσικής, αυτό-κατευθυνόμενης μάθησης όπου ο ενθουσιασμός και η ανάγκη για έκφραση λειτούργησαν τόσο ισχυρά όπου γνώση, τεχνική και δεξιότητες αναπτύχθηκαν ταυτόχρονα με αβίαστο τρόπο. Συνειδητοποίησα επίσης ότι αυτό δεν ήταν η πρώτη φορά που συνέβηκε στην οικογένειά μας αλλά είναι πλέον τρόπος λειτουργίας που τόσο φυσικά συνέβαινε ώστε για πρώτη φορά εντόπισα το μοτίβο που ακολουθούμε, παιδιά και γονείς, με αποτέλεσμα η φυσική μάθηση να έχει γίνει μέρος της ζωής μας. Είμαι σίγουρος ότι αυτό συμβαίνει μέσα σε πάρα πολλές οικογένειες, αλλά και πιθανόν ευρύτερα στην κοινωνία όταν οι συνθήκες και το περιβάλλον το επιτρέπουν να συμβεί αβίαστα.

Η φυσική, αυτό-κατευθυνόμενη μάθηση είναι τόσο απλή και ταυτόχρονα τόσο ισχυρή που όταν συμβαίνει αποκαλύπτει πόσο όμορφη είναι και πόσο ολιστικά λειτουργεί, συνδέοντας το ένα πράγμα με το άλλο. Από την άλλη σε κάνει να συνειδητοποιείς πόσο μηχανιστικό και μακριά από τη φύση είναι το συμβατικό εκπαιδευτικό σύστημα τόσο στα σχολεία αλλά και στις μουσικές σχολές, όταν ο ακαδημαϊσμός μπαίνει μπροστά, σκοτώνοντας την δημιουργικότητα και την χαρά της μάθησης πριν καν ξεκινήσει, ειδικά στα μικρά παιδιά!

Το ‘I’m still standing’ συνεχίζει να είναι ο ύμνος της οικογένειας μας αυτό το καλοκαίρι – καθόλου τυχαίο με όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε τελευταία –  και σίγουρα θα δούμε και θα συζητήσουμε αρκετές φορές ακόμη το αγαπημένο μας Sing!

Τραγουδήστε, παίξτε και ανακαλύψτε αυτό που είσαστε!!!

Καλό και δημιουργικό καλοκαίρι!!!

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΟΤΕΣ

Posted on 16 Ιουνίου, 2019

Η μουσική μου εκπαιδευτική πρόταση για το καλοκαίρι. Βασισμένο στις αρχές της αυτοκατευθυνόμενης/φυσικής μάθησης.

Διαθέσιμο ατομικά, ομαδικά καθώς και από skype! Με πολλές και απρόβλεπτες εκπαιδευτικές προκλήσεις!

Δουλεύουμε μουσικές δεξιότητες παράλληλα ενδυνάμωση του εαυτού μας. Αναπτύσσουμε την δημιουργικότητα, τη φαντασία αλλά και την παραγωγικότητά μας.

Μια ευκαιρία να εμπλουτίσετε το δημιουργικό σας δυναμικό, να δουλέψετε αποτελεσματικά με ουσιαστικούς στόχους και να αποκτήσετε καινούρια εφόδια για την νέα σεζόν!

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΜΟΥ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ – ΜΕΡΟΣ Β’: Από τη σκοπιά στη σκηνή

Posted on 5 Απριλίου, 2018 Updated on 2 Ιανουαρίου, 2019

Ιούλιος 1992. KEN Λάρνακας. Είναι το δεύτερο μου βράδυ ως νεοσύλλεκτος στο στρατό. Τα ‘χω χαμένα. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που νιώθω τόσο αποσυνδεδεμένος από τον εαυτό μου. Μιλώ, περπατώ, κινούμαι, αλλά είναι σαν να μην είμαι εγώ που τα κάνω όλα αυτά. Νομίζω ότι όλα είναι ένα κακό όνειρο. Δεν μπορεί αυτό να συμβαίνει στ’ αλήθεια. Κάποια στιγμή θα ξυπνήσω και όλα θα επανέλθουν κανονικά.

Είναι γύρω στις 9:00-9:30 το βράδυ. Ετοιμαζόμαστε για το σιωπητήριο. Μετά από μια εξουθενωτική και αγχωτική μέρα επιτέλους ξαπλώνω. Στο θάλαμο βρίσκονται καμιά σαρανταριά άλλοι νεοσύλλεκτοι. Κάποιοι μιλούν, άλλοι ήδη ροχαλίζουν, άλλοι περπατούν γυμνοί, άλλοι γελούν νευρικά. Επαναλαμβάνω στον εαυτό μου ότι είναι ένα κακό όνειρο και όλα θα τελειώσουν σε λίγο αφότου ξυπνήσω.. Κι εκεί που πάει να με πάρει ο ύπνος, ένας δυνατός ήχος με κάνει να ανοίξω διάπλατα τα μάτια. Τον ήχο αρχίζουν να τον ενισχύουν και άλλοι εξίσου δυνατοί. Νιώθω ανατριχίλα από συγκίνηση. Σε λίγο οι ήχοι καταλήγουν σε κάτι πιο ρυθμικό. Η καρδιά μου κτυπά γρήγορα. Η ανατριχίλα συνεχίζεται. Τα μάτια μου βουρκώνουν. Έπειτα μια απειροελάχιστη παύση. Μια μελωδία από ηλεκτρική κιθάρα κάνει τα υγρά μου μάτια να τρεμοπαίζουν ώσπου το πρώτο δάκρυ άρχισε να κυλά αργά στο μάγουλό μου. Η φόρτιση είναι τεράστια. Μια γνώριμη φωνή αρχίζει να τραγουδά:

«Το πρωτάθλημα αρχίζει κι η εξέδρα πλημμυρίζει, γίνεται χαμός σε κάθε γκολ. Το παιχνίδι είναι στημένο κι από πριν ξεπουλημένο, κι εσύ πνίγεσαι με δίχρωμα κασκόλ. ΕΛΛΑΣ! ΕΛΛΑΣ! Τι θα γίνει φίλε μου με μας; EΛΛΑΣ! ΕΛΛΑΣ! μίλα μας και μη μας αγαπάς..

Παραλίγο να πιστέψω ότι έχω πεθάνει, βρίσκομαι στην κόλαση και η τιμωρία μου είναι να είμαι φυλακισμένος και λίγο παρακάτω να δίνουν συναυλία αγαπημένοι μου καλλιτέχνες και να μην μπορώ να παρευρίσκομαι.

Δεύτερο βράδυ στο στρατό λοιπόν και στο διπλανό γήπεδο(ΓΣΖ) δίνει συναυλία ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Ο Β.Π ήταν η πρώτη μου επαφή με την ελληνική ρόκ σκηνή και που λειτούργησε ως κομβικό σημείο που ένωσε τους δύο μουσικούς κόσμους, την ξένη με την ελληνική μουσική σκηνή. Οι επόμενες τρεις ώρες μέχρι το τέλος της συναυλίας ήταν ταυτόχρονα συγκινητικές αλλά και βασανιστικές.

To επόμενο βασανιστήριο είναι ότι λίγες ημέρες αργότερα ήξερα ότι θα ερχόταν στην Κύπρο ένας άλλος αγαπημένος θρύλος, ο Chris De Burgh! Παρεμπιπτόντως, μερικές από τις επιτυχίες του Β. Παπακωνσταντίνου ήταν τραγούδια του Chris De Burgh με προσαρμοσμένο ελληνικό στίχο.  Θα ερχόταν στην Κύπρο λοιπόν κι εγώ θα τον έχανα! Και το τρίτο βασανιστήριο, ήταν πως ήξερα ότι πλήκτρα θα άγγιζα ξανά σε ένα μήνα που θα ήταν η πρώτη μας έξοδος! Οπότε ο στρατός για μένα και για πολλούς άλλους βέβαια, ήταν η πρώτη «επίθεση» κατά της μουσικής μου δραστηριότητας.

Στην πρώτη έξοδο μετά την ορκωμοσία ήμουν τόσο εξουθενωμένος και ταλαιπωρημένος που δεν ήθελα να παίξω πιάνο. Έπαιξα βέβαια αλλά με τέτοια ψυχολογία δεν υπήρχε η συνηθισμένη φόρτιση και η μελέτη έγινε μηχανικά χωρίς καμιά απόλαυση.

Αυτό δυστυχώς συνεχίστηκε για πολύ καιρό ακόμη αφού η ψυχολογία μου ήταν πολύ κάτω. Ο στρατός διέλυε την μουσική ζωτικότητά μου και όταν δεν εγκρίθηκαν τα υπηρεσιακά μου για μαθήματα με πήρε ακόμη πιο κάτω.

Περνούσαν  οι μέρες και οι εβδομάδες χωρίς κανένα ίχνος  μουσικής δραστηριότητας και αυτό με σκότωνε.. Το μόνο θετικό ήταν ότι λόγω του ότι γνώριζα δακτυλογραφία με έβαλαν στα γραφεία και μέρα-νύχτα(χωρίς υπερβολή) δακτυλογραφούσα στρατιωτικά έγγραφα. Αυτό ευτυχώς κρατούσε τα δάκτυλά μου σε μια έστω μυϊκή φόρμα.

Κάποια στιγμή ήρθε στη μονάδα (στρατόπεδο) που υπηρετούσα, ο Αντρέας, ένας ιδιόμορφος αλλά ενδιαφέρων τύπος. Είχε φέρει και μια κιθάρα μαζί του οπότε κολλήσαμε με την πρώτη. Κάναμε άπειρες συζητήσεις, μουσικές, φιλοσοφικές, επιστημονικές, ειδικά τις νύχτες που βγάζαμε μαζί νούμερο (σκοπιά).

Ήταν μια κινητή μουσική εγκυκλοπαίδεια ο τύπος. Μου έμαθε τον Άσιμο, τον Σιδηρόπουλο αλλά και τον Miles Davis, τον Dizzy Gillespie, τον Chick Corea κ.α. Έφερνε κασέτες μαζί του και μου έβαζε bebop και free jazz. Κάποιες φορές κουβαλούσα και εγώ το αρμόνιό μου και τζαμάραμε όποτε μας το επέτρεπαν οι στρατιωτικές μας υποχρεώσεις. Νομίζω ότι ο Αντρέας με έκανε να ακούω τη μουσική με ένα άλλο αισθητήριο που ήταν άγνωστο για μένα μέχρι τότε.

Κάποια στιγμή γνώρισα έναν άλλο τύπο που μόλις ήρθε νέος στο στρατόπεδο. Ήταν πιανίστας αρκετά προχωρημένος και μου έδειξε μερικά κόλπα για το πως θα κάνω τις συνοδείες μου πιο ενδιαφέρουσες. Θυμάμαι για παραδείγματα μου έπαιζε κομμάτια του Στέφανου Κορκολή, που τότε ήταν στα φόρτε του.

Ο καιρός περνούσε αλλά ουσιαστική πρόοδο στο όργανο δεν έκανα, αφού πολύ ελάχιστη επαφή είχα. Οι έξοδοι ήταν ελάχιστες, 2-3 το μήνα και οι υποχρεώσεις μέσα στο στρατόπεδο πάρα πολλές ώστε να μην μένει καθόλου χρόνος για εξάσκηση. Θυμάμαι για κάμποσο διάστημα, το βράδυ πριν κοιμηθώ, έκλεινα τα μάτια και έπαιζα νοερά τις κλίμακες. Αργότερα κατάλαβα ότι αυτού του είδους η μελέτη ήταν πολύ αποτελεσματική με πολλά οφέλη γι’ αυτό και συνεχίζω να την εφαρμόζω καθώς επίσης την προτείνω και στους μαθητές μου.

Προς το τέλος της θητείας μου άρχισα και τα μαθήματα Αρμονίας. Η Αρμονία με ενθουσίασε από την αρχή και μελετούσα με πολλή απόλαυση, με αποτέλεσμα να τελειώσω την ύλη του πρώτου έτους μέσα σε ένα τρίμηνο!

Πήρα το απολυτήριό μου από τον στρατό τον Σεπτέμβρη του 1994. Αμέσως ξεκίνησα ξανά τα μαθήματα πιάνου επιστρέφοντας επιτέλους στη ρουτίνα της καθημερινής μελέτης! Για ένα χρόνο μελετούσα ασταμάτητα!

Για καλή μου τύχη δεν χρειάστηκε να ψάξω για δουλειά πέρα της μουσικής. Μια συγχωριανή μου δασκάλα πιάνου πήρε επιστολή για διορισμό σε δημόσιο σχολείο και έτσι μου έδωσε αρκετούς από τους μαθητές της! Εγώ στο μεταξύ είχα προχωρήσει πολύ, κόντευα την ανωτέρα και η «πρόωρη» εισαγωγή μου στη διδασκαλία λειτούργησε ως πρακτική για το πτυχίο. Παλαιότερα στα ωδεία, η πρακτική διδασκαλίας ήταν υποχρεωτικό κομμάτι της προετοιμασίας για το πτυχίο, κάτι που δυστυχώς νομίζω δεν εφαρμόζεται πια από κανένα ωδείο.

Η διδασκαλία με τράβηξε αμέσως και έτσι από τότε το ενδιαφέρον μου για τη μουσική εκπαίδευση παρέμεινε ζωηρό και ανεπηρέαστο μέχρι σήμερα! Τον ίδιο καιρό άρχισα και τις πρώτες μου ζωντανές εμφανίσεις σε νυχτερινά στέκια, ενώ παράλληλα με τις σπουδές μου στο ωδείο, ξεκίνησα μαθήματα αυτοσχεδιασμού, ενορχήστρωσης και τζαζ αρμονίας.

H συναυλιακή μου δραστηριότητα παρόλο που ήταν –  και συνεχίζει να είναι –  ένα σχολείο, εντούτοις με τα ξενύχτια και το άστατο πρόγραμμα, με καθυστέρησε στο να τελειώσω το πτυχίο του κλασικού πιάνου όπως το είχα προγραμματίσει. Πρώτα ήρθε το πτυχίο αρμονίας και ένα χρόνο μετά, στα 27 μου, πήρα το πτυχίο στο πιάνο! Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν γεμάτα με συναυλίες, εμφανίσεις, μελέτη, έρευνα και διδασκαλία.

Μια ιδιαίτερα σημαντική εκπαιδευτική εμπειρία που είχα, η οποία ήρθε την κατάλληλη περίοδο, ήταν η γνωριμία μου και τα μαθήματα μέσω email που έκανα με τον Δημήτρη Πυργιώτη, έναν πολύ ξεχωριστό εκπαιδευτικό, με απίστευτες γνώσεις και μεθοδολογία, που κόλλησε αμέσως με τις ανάγκες μου! Κάναμε μαθήματα σύγχρονης αρμονίας με πρακτικές εφαρμογές στο πιάνο. Τα μαθήματα ήταν για μένα αποκάλυψη! Μου κάλυψαν ό,τι κενά είχα μέχρι τότε και με βοήθησαν να καταλάβω βαθύτερα τις αρμονικές λειτουργίες αλλά και το πως να τις ακούω! Επίσης με βοήθησε να απελευθερωθώ τόσο παιχτικά όσο και στην αντίληψη μου για τον ήχο και με έκανε να κατανοήσω και να αναγνωρίσω την ομορφιά της μουσικής «διαφωνίας».

Τον ίδιο καιρό ένας καλός μου φίλος μπασίστας με έφερε σε επαφή με τον εξαιρετικό μπασίστα Victor Wooten όπου οι ριζοσπαστικές εκπαιδευτικές του προσεγγίσεις, μαζί με το ότι ο ίδιος ήταν αυτοδίδακτος, με απογείωσαν! Διάβασα μονορούφι το βιβλίο του ‘The Music Lesson’ που τις αρχές του τις ενσωμάτωσα αμέσως στη διδασκαλία μου. Τον γνώρισα επίσης από κοντά σε μια συναυλία του στη Βουδαπέστη και είχα την τύχη εγώ και η παρέα μου να συνομιλήσουμε μαζί του για περίπου μισή ώρα!  Έμπνευση, έμπνευση, έμπνευση!!!!!

Έμπνευση. Αυτό ήταν και είναι πάντα η μουσική και οι μουσικοί για μένα. Με συναρπάζει η ενέργεια, ο ενθουσιασμός, η τόλμη του πειραματισμού, η δημιουργικότητα. Αυτό προσπαθώ να παίρνω και να δίνω, στους ακροατές μου, στους μαθητές μου. Οι μουσικές μου περιπέτειες δεν σταματούν εδώ. Είναι άπειρες και δεν χωρούν σε ένα άρθρο να τις γράψω όλες. Έγραψα αρκετές αλλά είναι τόσες άλλες ίσως και περισσότερες που θέλω να αναφέρω, τόσοι άλλοι οι άνθρωποι που με βοήθησαν και με επηρέασαν.

Μέσα από τα δύο αυτά άρθρα ήθελα να δώσω ένα μήνυμα στους νεαρότερους μουσικούς και σπουδαστές της μουσικής αλλά και σε όποιον βρει έμπνευση μέσα στα λόγια μου, ότι η μουσική είναι μια ατέλειωτη περιπέτεια. Μια περιπέτεια με επιτυχίες, αποτυχίες και ασταμάτητο αγώνα μάθησης και εξέλιξης. Το ταξίδι αρχίζει με το πάτημα της πρώτης νότας και συνεχίζει για πάντα, αρχικά μέσα από εσένα τον ίδιο και αργότερα μέσα από τους μαθητές σου, τους ακροατές και τους μουσικούς που ακούν και αναπαραγάγουν το έργο σου.

Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας και εύχομαι σε όλους καλές μουσικές περιπέτειες!!