ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ(ΜΕΡΟΣ Α’)

Posted on 8 Οκτωβρίου, 2017 Updated on 7 Οκτωβρίου, 2017

«The greatest sign of success for a teacher… is to be able to say, ‘The children are now working as if I did not exist.» Maria Montessori

Εδώ και μερικές μέρες σκεφτόμουν έντονα ένα σεμινάριο που είχα κάνει λίγα χρόνια πριν με τίτλο, «Η Αυτό-Εκπαίδευση του Σύγχρονου Μουσικού». Ανάτρεξα στα αρχεία μου και ξαναδιάβασα το κείμενο που είχα ετοιμάσει ως προσωπικό οδηγό για την παρουσίασή μου και ένιωσα την επιθυμία να μοιραστώ το υλικό αυτό με τους αναγνώστες του blog μου. Παρόλο που κάποια κεφάλαια υπάρχουν διάσπαρτα σε μερικά παλαιότερα άρθρα μου, εντούτοις υπάρχει πραγματικά μπόλικο υλικό που αξίζει να διαβαστεί.

Παράλληλα με  την καθόλου τυχαία και έντονη μου ανάγκη να ξανά ασχοληθώ με το σεμινάριο της Αυτό-Εκπαίδευσης του Σύγχρονου Μουσικού, κατάκλυζε το μυαλό μου η ιδέα να γράψω ένα άρθρο με τίτλο,»Διδάσκοντας την Αυτοδιδασκαλία» και να μοιραστώ μέσω αυτού τη φιλοσοφία μου γύρω από τον απώτερο στόχο της διδασκαλίας μου που είναι η μείωση της εξάρτησης του μαθητή από τον δάσκαλο στο ελάχιστο και το ξύπνημα της ικανότητάς  του για αυτοκατευθυνόμενη μάθηση και αυτοδιδασκαλία.

Θεώρησα λοιπόν σωστό να μοιραστώ το κείμενο της παρουσίασής του προαναφερθέντος σεμιναρίου, ως το πρώτο μέρος του άρθρου «Διδάσκοντας την Αυτοδιδασκαλία» αφού περιέχει την πρώτη φάση της έρευνάς και της εμπειρίας μου γύρω από την αυτοδιδασκαλία.

Το κείμενο είναι σε μορφή pdf και μπορείτε να το κατεβάσετε εδώ –>  Η Αυτο-Εκπαίδευση του Σύγχρονου Μουσικού

Καλό διάβασμα! Θα τα πούμε σύντομα στο δεύτερο μέρος  🙂

ΠΩΣ ΒΓΑΖΟΥΜΕ ΕΝΑ ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΜΕ ΤΟ ΑΥΤΙ // ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

Posted on 19 Σεπτεμβρίου, 2017 Updated on 19 Σεπτεμβρίου, 2017

# Πως «βγάζουμε» ένα μουσικό κομμάτι με το αυτί

Το να μπορεί κάποιος να βγάζει ένα κομμάτι ακούγοντας το από το δίσκο (CD, mp3 κλπ) είναι μια βασική, χρήσιμη και αναγκαία δεξιότητα του σύγχρονου μουσικού. Αυτό θα γίνεται αρχικά με τη βοήθεια μουσικού οργάνου, κατά προτίμηση πληκτροφόρου ή κιθάρας, μέχρι που το επίπεδο του μουσικού φτάσει στο σημείο να μπορεί να καταγράφει τη μουσική που ακούει χωρίς τη βοήθεια κάποιου οργάνου. Αυτό βέβαια χρειάζεται πολλά χρόνια εξάσκησης και εμπειρίας. Για να βγάλουμε ένα κομμάτι από το δίσκο, πρέπει να ακολουθήσουμε τα εξής βήματα:

1. Ακούμε το κομμάτι που θέλουμε να βγάλουμε αρκετές φορές.

2. Καταγράφουμε σε πεντάγραμμο τα μέτρα και ξεχωρίζουμε τη φόρμα του, δηλαδή τα μέρη που αποτελείται (εισαγωγή, στροφή, ρεφραίν κλπ)

3. Ελέγχουμε ότι το μουσικό μας όργανο είναι απόλυτα χορδισμένο με αυτό που ακούμε στο δίσκο.

4. Προσπαθούμε να καταγράψουμε πρώτα τις νότες του μπάσου(χωρίς ρυθμό), παίζοντας στο όργανο μας και επαληθεύοντας ότι αυτό που παίζουμε ταιριάζει με το μπάσο που ακούμε. Είναι χρήσιμο να βγάζουμε πρώτα το μπάσο ώστε μετά να εντοπίζουμε τυχόν αναστροφές της συγχορδίας ή συγχορδίες με ‘ξένο’ μπάσο.

5. Ακολούθως προσπαθούμε να βγάλουμε τις συγχορδίες που παίζονται πάνω από το μπάσο που καταγράψαμε, κάνοντας ξανά και ξανά επαλήθευση αν το χρώμα της συγχορδίας που παίζουμε ταιριάζει απόλυτα με αυτό που ακούμε στο δίσκο.

6. Αφού καταγράψουμε τις συγχορδίες και αντιληφθούμε και την τονικότητα που είναι γραμμένο το κομμάτι, ακολούθως βγάζουμε κάποιες μελωδίες που είναι βασικές και συγκεκριμένες όπως εισαγωγές, γέφυρες, σόλο κλπ, καταγράφοντας τις στο πεντάγραμμο(αν μπορούμε) ή τις αποστηθίζουμε.

7. Εντοπίζουμε ρυθμικά σχήματα, ρυθμικούς τονισμούς που γίνονται από όλη τη μπάντα και τα σημειώνουμε.

8. Καταληκτικά, παίζουμε πολλές φορές το κομμάτι μαζί με το δίσκο και εντοπίζουμε ή διορθώνουμε λάθη και ασάφειες.

## Η ενεργητική και η παθητική ακρόαση

Υπάρχουν δύο τρόποι ακρόασης της μουσικής. Η παθητική ακρόαση και η ενεργητική. Η παθητική ακρόαση είναι όταν ακούμε τη μουσική ως συνοδευτική σε κάτι άλλο που κάνουμε, χωρίς να της δίνουμε άμεση σημασία, όπως όταν σερφάρουμε στο διαδίκτυο ή διαβάζουμε και βάζουμε μουσική στο background, που στην ουσία δεν την ακούμε, αλλά απλά μας συνοδεύει σε αυτό που κάνουμε..

Η ενεργητική ακρόαση είναι όταν δίνουμε απόλυτη σημασία σε αυτό που ακούμε, στο ύφος, στη δομή, στα μέρη, στο συναίσθημα κλπ.. Η ενεργητική ακρόαση είναι πολύ βασική δραστηριότητα για ένα μουσικό. Ο μουσικός πρέπει πρώτα να είναι καλός ακροατής για να μπορεί να γίνει καλό παίχτης. Άλλωστε αν δεν είσαι καλός δέκτης δεν μπορείς να γίνεις καλός πομπός, σωστά?

Η ενεργητική ακρόαση λοιπόν αρχίζει από το δωμάτιο μας. Βάζουμε τη μουσική που μας αρέσει, καθόμαστε ή ξαπλώνουμε με κλειστά τα μάτια και προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή με αυτό που ακούμε. Ξεχωρίζουμε τα όργανα που ακούμε ένα – ένα και προσπαθούμε να τα απομονώνουμε στο αυτί μας. Κάθε φορά που ακούμε το κομμάτι συγκεντρωνόμαστε και σε ένα όργανο. Αυτό θα μας προσφέρει με τον καιρό, μια ενορχηστρωτική αντίληψη, πολύ βοηθητική για την καριέρα μας ως μουσικοί. Προσπαθούμε κάνοντας το αυτό, να αφουγκραστούμε τον τρόπο που παίζει ο μουσικός – τις ‘αναπνοές’ του, την άρθρωση του (αν παίζει staccato,legato κτλ) την ενέργεια του, το συναίσθημα του. Μετά προσπαθούμε να νιώσουμε το δέσιμο και την επικοινωνία των μουσικών, το Groove της μπάντας. Αυτά όλα θα τα ενσωματώσουμε σιγά – σιγά στις δικές μας δεξιότητες και θα είμαστε περισσότερο επικοινωνιακοί όταν παίζουμε και θα λειτουργούμε με συλλογικό πνεύμα.

Το ίδιο κάνουμε και όταν θα πάμε να ακούσουμε ζωντανή μουσική. Προσέχουμε ξεχωριστά κάθε μουσικό. Βλέπουμε τον τρόπο που παίζουν και επικοινωνούν μεταξύ τους. Νιώθουμε την ενέργεια και το συναίσθημά τους και ανοιγόμαστε προς αυτό που μας δίνουν. Δεν έχουμε κριτική διάθεση προς αυτούς. Προσπαθούμε να παίρνουμε πάντα τα θετικά από μια συναυλία και όχι να κολλάμε σε μερικά λάθη που πιθανόν να έχουν συμβεί κατά τη διάρκεια της συναυλίας.

Όσο καλύτερα ακούμε τη μουσική τόσο πιο καλά θα παίζουμε. Ο καλός εκτελεστής είναι αυτός που είναι και καλός ακροατής!

ΟΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ, ΤΑ ΤΑΜΠΟΥ ΚΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ

Posted on 27 Αυγούστου, 2017 Updated on 27 Αυγούστου, 2017

Είναι η Μουσική ταμπού; Η αυθόρμητη απάντηση από όλους είναι «Όχι βέβαια». Σωστά. Πως μπορεί κάτι το οποίο δεσπόζει στις ζωές όλων των ανθρώπων, που αποτελεί μια ορμέμφυτη ανάγκη που πηγάζει από τα βάθη του βιολογικού μας πυρήνα, να είναι, ή καλύτερα να μετατρέπεται σε ταμπού; Κι όμως..

Θα ακούσατε σίγουρα πολλούς ενήλικες ιδιώς από τα 30 και πάνω να λένε πόσο μετάνιωσαν που δεν έμαθαν να παίζουν κάποιο όργανο ή που παράτησαν κάποιο όργανο που μάθαιναν κατά την παιδική ή εφηβική τους ηλικία ή κάποιους να λένε ότι πάντα ήταν το απωθημένο τους να παίζουν κιθάρα, πιάνο κλπ, ή ακόμη και μερικούς να μετανιώνουν που δεν ακολούθησαν τη μουσική ως επάγγελμα και να αισθάνονται ανολοκλήρωτοι και δυστυχισμένοι σε όλη τους τη ζωή. ΓΙΑΤΙ; Μα πως γίνεται να συμβαίνει αυτό; Ποιο είναι τελικά το εμπόδιο; Δεν είναι η μουσική η ισχυρότερη ίσως τέχνη που μας διαστέλλει, που μας θεραπεύει, που μας παρηγορεί, που μας δίνει δύναμη και ελπίδα; Τότε;

Τις προάλλες μια μαθήτρια μου στο πιάνο ηλικίας περίπου 27 χρόνων, με ρώτησε στο πρώτο μάθημα αν θεωρείται αργά που ξεκινάει πιάνο στα 27 της. Της απάντησα με την ερώτηση: «Ποιος καθορίζει το «αργά» και το «νωρίς»; Έχει σημασία;» Όπως βλέπετε ακόμη και στους νεαρότερους ενήλικες φαίνεται να έχει κάποια επιρροή και σημασία..

Αυτό το «νωρίς» και το «αργά» είναι δυστυχώς κατάλοιπα του εκπαιδευτικού/ακαδημαϊκού μοντέλου που κυριάρχησε στη ζωή μας για 20 ολόκληρα χρόνια – από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο. Είναι ένας δηλητηριασμένος σπόρος που εμφυτεύτηκε δυστυχώς στο μυαλό μας φυλακίζοντας την αντίληψή μας, περιορίζοντας υποσυνείδητα την ζωντάνια, την δημιουργικότητα, τον αυθορμητισμό και την φυσική ανάγκη μας για μάθηση και γνώση.

Το εκπαιδευτικό μοντέλο παραλλήλως, καθέτως και οριζοντίως υποστηρίζεται και συμπληρώνεται από το κοινωνικό/οικονομικό μοντέλο:

 [ Σχολείο –> Πανεπιστήμιο –>Επαγγελματική αποκατάσταση(δουλειά με πολλά λεφτά δηλαδή) –>Γάμος –> Οικογένεια –>Σύνταξη ]

Οτιδήποτε ξεφεύγει και δεν εμπίμπτει στα δύο αυτά κυρίαρχα μοντέλα θεωρείται τρελλό, παρανοϊκό και ανώριμο.

Ζούμε σε μια κοινωνία που κατάφερε να περάσει στο DNA των ανθρώπων ότι, η φυσικότητα είναι η «εναλλακτική» λύση, η δευτερεύουσα, κάνοντας εκατομμύρια ανθρώπους να ζούν μια υποκατάστατη, τεχνητή ζωή και να πείθουν τους εαυτούς τους ότι είναι ευτυχισμένοι. (Δεν θα επεκταθώ στο πόσο δικτατορικά και αντιζωϊκά λειτουργεί το όλο κοινωνικο-πολιτικό-οικονομικό σύστημα. Οι επιπτώσεις είναι ξεκάθαρες και φρικιαστικές). Κατάφερε λοιπόν το σύστημα να κάνει τους ανθρώπους να ντρέπονται και να διστάζουν ή ακόμη και να τρομοκρατούνται στην ιδέα να ασχοληθούν με τη μουσική μετά από «κάποια» ηλικία.

Ζωντανό παράδειγμα γκρεμίσματος του ταμπού αυτού ήταν ο αμερικάνος εκπαιδευτικός και γνωστός για τις ριζοσπαστικές του εκπαιδευτικές προτάσεις, πρωτεργάτης του κινήματος του Homeschooling και Unschooling, John Holt (1923-1985) όπου στα 40 του αποφάσισε να μάθει να παίζει τσέλο.

Κατάφερε σε πολύ λίγο χρόνο, παρόλο το γεμάτο του επαγγελματικό πρόγραμμα – διαλέξεις σε όλο τον κόσμο, έρευνα, συγγραφή κ.α – να γίνει τόσο καλός ώστε να συμμετέχει σε μουσικά σύνολα και να έχει ένα παράλληλο, εξίσου γεμάτο πρόγραμμα με μουσικές δραστηριότητες.

Μοιράστηκε τις εμπειρίες του και όλη την διαδικασία της μουσικής του (αυτό)εκπαίδευσης στο βιβλίο του ‘Never Too Late’, παραθέτοντας μεταξύ άλλων σημαντικές εκπαιδευτικές απόψεις για τη διαδικασία της φυσικής μάθησης – μια ικανότητα που χάνουν τα παιδιά στο σχολείο, καθώς και της αυτοδιδασκαλίας/αυτοκατευθυνόμενης μάθησης.

Ξεφύλλιζα ξανά πριν μερικές νύχτες το εξαιρετικό αυτό βιβλίο που ήταν και η έμπνευση για το άρθρο αυτό, και ένιωσα την ανάγκη να θίξω το ζήτημα του ταμπού και των αναστολών εκ μέρους των ενηλίκων για την ενασχόλησή τους με τη μουσική. Είναι κρίμα πραγματικά να στερείται κάποιος την απόλαυση της μουσικής, για λόγους που δεν έχουν κάνουν με την πραγματική ζωή και την φυσικότητα, λόγοι που απάνθρωπα, μέσω εγκεφαλική πλύσης μας εμποδίζουν να είμαστε αυθόρμητοι και δημιουργικοί.

Προτρέπω λοιπόν, όλους εσάς τους ενήλικες κάθε ηλικίας να επιβληθείτε στις αναστολές σας, να ξεπεράσετε κάθε ενδοιασμό και να ξεκινήσετε να ασχολείστε με τη μουσική, με το όργανο που σας εκφράζει!

Η μουσική δεν έχει αρχή και τέλος, κατ’ επέκταση ούτε συγκεκριμένη «πρέπουσα» ηλικία για ξεκίνημα. Η μουσική όπως και κάθε τέχνη είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη. Ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η ίδια η ενασχόληση και η επαφή.

Αφήστε τη μουσική να γίνει μέσο επικοινωνίας με τον εσώτερο (άγνωστο) σας εαυτό, με τους δικούς σας ανθρώπους, με όλο τον κόσμο. Δείξτε μέσω της μουσικής τον πραγματικό σας εαυτό, αυτό που είστε, ακόμη και αν αυτό θα ενοχλήσει κάποιους. Όποιος ενοχληθεί τότε σημαίνει πως δεν πρέπει να βρίσκεται στη ζωή σας.

Μην πτοείστε επίσης και μην επηρεάζεστε από τις ενδομουσικές δικτατορικές τάσεις και τις ταμπέλες που βάζει η δογματική πλευρά της μουσικής όπως: βιρτουόζος, κλασικός, τζαζίστας κ.α, δημιουργώντας μέσα στην ίδια τη μουσική κοινωνικές τάξεις, αφρόκρεμες και ψωνισμένες μπούρδες.

Aφήστε την κριτική, το κουτσομπολιό και τα πισώπλατα χάχανα σε αυτούς που τα έχουν ανάγκη. Οι δικές σας ανάγκες σίγουρα πάνε βαθύτερα.

Ξεκινήστε μουσική τώρα! ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ!!!

ΤΟ ΤΑΛΕΝΤΟ, ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ, Η ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ Η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ

Posted on 14 Αυγούστου, 2017 Updated on 16 Αυγούστου, 2017

(Βασισμένο σε μια συνομιλία που είχα με μία καλή φίλη και συνάδελφο)

Θα ήθελα πρώτα να αναλύσω λίγο την έννοια «ταλαντούχα παιδιά» που μπορεί πολλές φορές εμείς ως παιδαγωγοί να μην έχουμε ξεκάθαρη αντίληψη για το τι εννοούμε πραγματικά. Θέλοντας να προβληματίσω ευρύτερα τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς, θα ήθελα να απομυθοποιήσω λίγο την έννοια του ταλέντου αν και αυτό που θα πω είναι η προσωπική μου άποψη και μόνο.

Κατ’ εμένα λοιπόν η έννοια του ταλέντου δεν υφίσταται πραγματικά για ένα πολύ σημαντικό λόγο: το ταλέντο δεν μπορεί να μετρηθεί. Απονέμοντας λοιπόν αυτό τον τίτλο στα παιδιά, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την υποκειμενικότητά της έννοιας, αφού μας λείπει η μονάδα μέτρησης!

Αντιλαμβάνομαι ότι κάποια παιδιά ξεχωρίζουν από κάποια άλλα ως προς την επίδοση και την πρόοδο που κάνουν στην εκμάθηση του μουσικού οργάνου και στην ανάπτυξη των μουσικών δεξιοτήτων, αλλά αυτό δεν τα κάνει και διαφορετικά από τα άλλα. Αν και οι λόγοι που κάποια παιδιά δεν φέρουν αυτά τα χαρακτηριστικά της ευκολίας στην απόκτηση μουσικών δεξιοτήτων χρήζουν συζήτησης, εντούτοις εδώ θα ήθελα να «ενοχοποιήσω» κάπως εμάς τους παιδαγωγούς, στο ότι συχνά θεωρούμε πρόκληση και ευχαρίστηση να δουλεύουμε με χαρισματικά παιδιά, ενώ θεωρούμε αγγαρεία και ανιαρή δραστηριότητα να δουλεύουμε με μή χαρισματικά παιδιά, δηλαδή που δεν έχουν «ταλέντο».

Χωρίς να αθωώνω τον εαυτό μου από την πιο πάνω «κατηγορία», τα τελευταία χρόνια συνειδητοποίησα ότι το να προσπαθούμε να κάνουμε τα παιδιά να αναπτύξουν την ικανότητα να κατανοούν συναισθηματικά τη μουσική ώστε να μπορέσουν να την αγαπήσουν και να την χαίρονται, είναι πιο σημαντικός σκοπός από το να τους μαθαίνουμε απλά μουσική. Μπορεί να μοιάζει το ίδιο αλλά αν το ψάξει κάποιος σε βάθος έχει τεράστια διαφορά. Και στο θέμα αυτό δυστυχώς είτε το παιδί είναι «ταλαντούχο» και «χαρισματικό» είτε δεν είναι, με λύπη διαπιστώνει εύκολα κανείς, ότι σχεδόν σε όλα τα παιδιά παρατηρείται μία ανικανότητα να απολαμβάνουν τη μουσική, να την χαίρονται και να την νιώθουν ως μέρος της ζωής τους και κομμάτι του εαυτού τους. Οι επιτυχίες σε εξετάσεις και διαγωνισμούς, οι ψηλές βαθμολογίες, οι έπαινοι κλπ, δεν εξασφαλίζουν με τίποτα αυτή την ικανότητα.

Δυστυχώς όμως αυτή η ανικανότητα δεν αφορά μόνο τη μουσική αλλά διέπει όλη τη ζωή των παιδιών, κάτι το οποίο κληρονομούν από την κοινωνία των μεγάλων. Εμείς οι μεγάλοι ως παιδαγωγοί, γονείς, πολίτες, επαγγελματίες κάθε είδους, φέρουμε μεγάλη ευθύνη στη δημιουργία του χαρακτήρα και της προσωπικότητας αυτών των παιδιών. Τα παιδιά είναι ΟΛΑ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ γιατί φέρουν τη δύναμη και τη μαγεία της φύσης μέσα τους και όταν εμείς ως κοινωνία τους την αλλοιώνουμε και την διαστρεβλώνουμε καθημερινά, ερχόμαστε μετά και τα κατηγορούμε ότι είναι αντιδραστικά, τεμπέλικα και «ατάλαντα».

Οι γονείς λοιπόν είναι και αυτά θύματα αυτού του κοινωνικού αποπροσανατολισμού. Δεν είναι λιγότερο ανισόρροποι από τα παιδιά τους, πολλές φορές τα παιδιά είναι πολύ πιο συνειδητοποιημένα από τους γονείς τους. Αν δεν υποστηρίζουν τα παιδιά τους κατά την μουσική τους ανάπτυξη αλλά και ευρύτερα, εμείς ως δάσκαλοι δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα, εκτός από κάποιες υποδείξεις που θα τις κάνουμε διακριτικά για να μην τους θίξουμε, γιατί εκεί μπορεί να χάσουμε το παιχνίδι. Τις ευθύνες για την υποστήριξη των παιδιών τους όσο και αν αυτό ακούγεται σκληρό, τις ανάλαβαν όταν τα έφεραν στον κόσμο. Εμείς λίγα μπορούμε να κάνουμε σε αυτό το θέμα ώστε να αλλάξουμε τη νοοτροπία τους. Μόνο εάν μας εμποδίζουν άμεσα στο έργο μας θα πρέπει να επεμβαίνουμε και ακόμα και εκεί ίσως για χάρη των παιδιών να μην το κάνουμε ή να το κάνουμε και πάλι διακριτικά.

Εκεί που πρέπει να επικεντρωθούμε και να δουλέψουμε ακούραστα είναι στην καλλιέργεια της προσωπικότητας του μαθητή από όλες τις πλευρές – μουσικά, κοινωνικά, καλλιτεχνικά – ώστε να διασώσουμε ότι μπορούμε από το χάρισμα που διαθέτει ο μαθητής ως άνθρωπος και που αυτό εκφράζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση πιο έντονα μέσα από τη μουσική. Ενόσω τον έχουμε ως μαθητή θα πρέπει να μην σταματούμε αυτή την προσπάθεια. Όσο μπορούμε να του κρατούμε την αντίληψη του καθαρή, να διατηρούμε τη δύναμη της φύσης μέσα του άθικτη καθώς και το δικαίωμα του στην ελεύθερη έκφραση, ώστε η ικανότητα της αυτό-ρύθμισης που διαθέτει κάθε άνθρωπος εκ φύσεως, να προνοήσει στο μέλλον για τα υπόλοιπα. Αυτός είναι ο σκοπός μας ως δάσκαλοι μουσικής, ως παιδαγωγοί και ως καλλιτέχνες! Οι οπισθοδρομικοί γονείς είτε διδάσκαμε εμείς τα παιδιά είτε όχι, πάλι θα συμπεριφέρονταν με τον ίδιο τρόπο που κάνουν και τώρα. Τουλάχιστον με το που έρχονται σε εμάς τα παιδιά, τους προσφέρουμε κατά κάποιο τρόπο μια ισχυρή θεραπεία και τα κρατάμε σε επαφή με την υγεία. Εδώ λοιπόν βρίσκεται το μεγαλείο και η σημασία του δικού μας έργου. Τα υπόλοιπα ας προβληματίσουν τους επίσημα αρμόδιους που θέλουν να αποκαλούν το κατεστημένο σύστημα «σύγχρονο πολιτισμό» τη στιγμή που η φύση (και δεν εννοώ μόνο το περιβάλλον) καταστρέφεται από τον ίδιο τον άνθρωπο ενώ τα παιδιά με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο δυστυχώς υποφέρουν. Ποιος τολμά εδώ να απαιτήσει βαθμολογίες, επαίνους και αριστεία.. Κάποιοι δυστυχώς το κάνουν!

«ΠΟΙΟ ΣΤΥΛ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΩ;» ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΕΡΩΤΗMA ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ

Posted on 29 Ιουλίου, 2017 Updated on 14 Αυγούστου, 2017

Γεια σου Χρήστο! Αν μπορείς απάντησε μου στο ερώτημα, πως μπορώ να βρω σε ποιο στυλ μουσικής ανήκω; Αντιμετωπίζω πρόβλημα με το συγκεκριμένο θέμα και δεν νιώθω σίγουρος για τον εαυτό μου. Μου αρέσουν αρκετά είδη μουσικής αλλά έχω “κολλήσει” σε δύο εντελώς διαφορετικά στυλ που μου αρέσουν εξίσου. Είναι φυσικό αυτό; Θα ήταν καλό να ασχοληθώ και με τα δύο ή να αφήσω το χρόνο να με συμβουλέψει; Ποια η δική σου άποψη;

Γιώργος

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Γεια σου Γιώργο και σ’ ευχαριστώ για την ερώτησή σου! Το ερώτημα αυτό ακούγεται πολύ συχνά και προβληματίζει ιδιαίτερα τους νεαρούς και πιο συγκεκριμένα αυτούς που ετοιμάζονται να ακολουθήσουν μουσικές σπουδές και κατ’ επέκταση το μουσικό επάγγελμα.

Το είδος της μουσικής στο οποίο ανήκει κάποιος δεν μπορεί να καθοριστεί από την αρχή της καριέρας του, διότι έχει να κάνει άμεσα με την προσωπικότητα του ατόμου, η οποία μέσα από τις εμπειρίες, την ωρίμανση και τις ανάγκες που δημιουργούνται από την αλλαγή των δεδομένων ζωής διαφοροποιείται, με αποτέλεσμα να επιδρά και στην επιλογή όχι μόνο του είδους της μουσικής, αλλά και σε κάθε επιλογή που κάνουμε και που αφορά τη ζωή μας ευρύτερα, όπως φίλοι, εργασιακές συνθήκες, κοινωνικό περιβάλλον κλπ.. Από την άλλη σκέψου το εξής. Αν αντικαταστήσουμε τα δύο στυλ μουσικής που αναφέρεις με δύο καλούς σου φίλους που ανήκουν όμως σε διαφορετική παρέα αλλά ο καθένας σου δίνει και κάτι διαφορετικό που το έχεις ανάγκη, αντιλαμβάνεσαι ότι αυτή η ερώτηση για το ποιον από τους δύο θα επέλεγες, δεν θα είχε καμία ισχύ και θα την απαντούσες από μόνος σου.

Υποστηρίζω λοιπόν την άποψη ότι, στη μουσική όπως και στη ζωή, είναι ωφέλιμο σε κάθε περίπτωση να ακολουθούμε αυτό που μας διαστέλλει περισσότερο, μας ενθουσιάζει και μας ολοκληρώνει ως άτομα, κάνοντας μας παράλληλα να εκφραζόμαστε με άνεση μέσα από αυτό, έχοντας κάτι να πούμε και να δώσουμε προς τους άλλους! Όσον αφορά το στυλ που θα επιλέξει κάποιος για να εκφραστεί μέσα από αυτό, κατά τη γνώμη μου δεν έχει άμεση σημασία φτάνει όπως ανάφερα και σε άλλα κείμενά μου, να είναι θετικό προς τη ζωή και να μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και επιρροής προς άλλους ανθρώπους. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με ένα στυλ ή με περισσότερα όπως και στη δική σου περίπτωση..

Επειδή το πιο πάνω θέμα είναι άμεσα συνδεδεμένο με την επιλογή του κλάδου των μουσικών σπουδών θα ήθελα να το επεκτείνω λίγο, ώστε να βοηθηθούν και άλλα παιδιά που πιθανόν να βρίσκονται σε παρόμοια θέση. Για το θέμα λοιπόν των σπουδών, θα τολμήσω να πω και εδώ ότι, το τι θα σπουδάσει κάποιος και πάλι δεν έχει να κάνει άμεσα με την μετέπειτα πορεία του ως μουσικός. Δεν είναι λίγοι οι μουσικοί που έμειναν στην ιστορία και που σπούδασαν κάτι άλλο ακόμα και εκτός μουσικής, ή ήταν αυτοδίδακτοι! Ενδεικτικά αναφέρω μερικές περιπτώσεις.

Ο γνωστός τραγουδιστής και συνθέτης Gordon Sumner (Sting) ήταν δάσκαλος σε σχολεία ενώ στη μουσική ήταν αυτοδίδακτος όπως και ο μεγάλος κιθαρίστας της ροκ Jimi Hendrix! Επίσης οι πιο κάτω προσωπικότητες από το χώρο της τζαζ ήταν/είναι αυτοδίδακτοι μουσικοί: Charlie Parker(sax), Wes Montgomery(gtr), Chick Corea(piano), Jaco Pastorius (bass), Victor Wooten(bass) και πολλοί άλλοι..

Ίσως εάν αυτοί οι καλλιτέχνες που ξεχώρισαν στο χώρο κατανάλωναν την ενέργεια τους στο να αποφασίσουν το είδος της μουσικής ή τον κλάδο των σπουδών που θα ακολουθούσαν, δεν θα γίνονταν ποτέ αυτό που είναι και που τόσο θαυμάζουμε σήμερα. Να υπενθυμίσω κάτι που πολλές φορές ίσως μας διαφεύγει. Όλες αυτές οι προσωπικότητες που ξεχώρισαν στο μουσικό χώρο ήταν κανονικοί άνθρωποι όπως εσείς και εγώ. Είχαν τις ανησυχίες τους, τα προβλήματά τους, τις έγνοιες τους, τα πάθη τους και ακόμη έζησαν σε πολύ πιο δύσκολες εποχές! Τι ήταν λοιπόν αυτό που τους έκανε να ξεχωρίσουν; Κατά την άποψη μου, ξεχώρισαν γιατί απλά χρησιμοποίησαν τις δυνατότητες που φέρει ο κάθε άνθρωπος μέσα του, δούλεψαν σκληρά, αγαπούσαν αυτό που έκαναν και το έκαναν τρόπο ζωής! Δεν είχαν ούτε υπερφυσικές δυνάμεις, ούτε ήταν πιο τυχεροί στη ζωή τους.

Πολλές φορές κάτι που έχω προσέξει σε πολλούς μουσικούς, είναι ότι, όταν μιλάνε γι’ αυτά τα «μεγαθήρια» του χώρου νιώθουν σαν να μην υπήρξαν στην πραγματικότητα κατά κάποιον τρόπο, κάνοντας τους να φαίνονται μυθικά πρόσωπα που πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν για να τους θαυμάζουμε.. Το ίδιο συμβαίνει και με μεγάλους δημιουργούς από το χώρο της κλασικής μουσικής. Μιλάνε πολλές φορές ας πούμε για τον Μπετόβεν ή τον Μότσαρτ και ξεχνάνε ότι κάποια χρονική περίοδο αυτά τα άτομα έζησαν πραγματικά.. Δεν ξέρω αν είναι κατανοητό αυτό που περιγράφω. Πρέπει λοιπόν αυτή η μυθοποίηση να σταματήσει, να πάρουμε την έμπνευση και τις επιρροές που χρειαζόμαστε από αυτούς τους ανθρώπους και ακολούθως να πιστέψουμε περισσότερο στους εαυτούς μας και να δουλέψουμε σκληρά εκπληρώνοντας το δικό μας έργο.

Καταλήγοντας φίλε Γιώργο θα ήθελα να σου προτείνω να εξακολουθήσεις να ενθουσιάζεσαι από αυτά που αγαπάς, να δουλεύεις σκληρά, να μελετάς και να εξασκείσαι καθημερινά μέσα από όλα τα στυλ που σε κάνουν να νιώθεις όμορφα και να αποκτάς παράλληλα όσες πιο πολλές γνώσεις και εμπειρίες μπορείς, τόσο από τη μουσική όσο και από την ίδια τη ζωή. Και να θυμάσαι ότι όλοι μέσα μας διαθέτουμε το ίδιο υλικό που έχουν/είχαν και οι μέντορές μας. Σημασία έχει πόσο και πως θα το χρησιμοποιήσουμε!!

Εύχομαι το «υλικό» αυτό να γίνει η πηγή της δημιουργίας σου!

«ΜΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΑΣΠΡΑ ΠΛΗΚΤΡΑ;» ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

Posted on 23 Ιουλίου, 2017 Updated on 14 Αυγούστου, 2017

Το πιο κάτω κείμενο, το είχα αναρτήσει στο Facebook πέρυσι. Σκέφτηκα θα ήταν καλό να υπάρχει και στο blog, μιας και αποτελεί μέρος της εκπαιδευτικής μου φιλοσοφίας. 

– Στόχος κάθε εκπαιδευτικού πρέπει να είναι το να σταματήσει κάποια μέρα να διδάσκει και να αρχίσει να προσφέρει αυτό που ζητά/χρειάζεται ο μαθητής. Αν σου ζητήσει «βιταμίνες» δώσε του αλλά αν είναι «αφυδατωμένος», ΜΗΝ του δώσεις βιταμίνες αλλά νερό! Δίνεις αυτό που σου ζητάει και κάνεις διάγνωση γι’ αυτό που δεν γνωρίζει ότι το χρειάζεται. Συνεπώς δεν διδάσκεις αλλά προβλέπεις, προσφέρεις, διαγιγνώσκεις και δίνεις.

– Οι όροι εκπαιδευτικός, καθηγητής, δάσκαλος πρέπει να αντικατασταθούν με τον όρο «Βοηθός Μάθησης». Στα βιοτεχνικά επαγγέλματα ο βοηθός δίνει τα (σωστά) εργαλεία στο αφεντικό κατόπιν ζήτησης. Αυτό είναι ο εκπαιδευτικός – ο βοηθός που δίνει τα σωστά εργαλεία μάθησης, κατόπιν ζήτησης!

– Συμπληρωματική της προηγούμενης σκέψης, ο όρος ‘Μάθηση’ είναι περισσότερο σύμφωνος με την οργανική, λειτουργική και άτυπη διαδικασία της μάθησης, παρά ο όρος ‘Εκπαίδευση’, ο οποίος παραπέμπει σε πιο τυποποιημένο σύστημα, με έμφαση στους ρόλους δάσκαλος-μαθητής και στον διαχωρισμό επιπέδων και βαθμίδων. Μάθηση λοιπόν αντί Εκπαίδευσης.

– Αν και τον χρησιμοποιώ κάποιες φορές, σιχαίνομαι τον όρο Μουσική Προπαίδεια. Ακούω κάποιες φορές ή βλέπω αναρτήσεις στο facebook, μαμάδες να ρωτούν για μουσική προπαίδεια για τα μόλις 1 έτους μωρά τους. Αφενός με χαροποιεί, αφετέρου κάτι με χαλάει στην όλη ιστορία. Βλέποντας και ακούγοντας τον τρίχρονο γιο μου πως, χωρίς καμιά «προπαίδεια» αναπτύσσει με φυσικό τρόπο (με κίνηση και τραγούδι συνήθως) την αίσθηση του ρυθμού και του τονικού ύψους, αλλά και τις ικανότητες/δεξιότητες στο πλάσιμο αυτοσχέδιων τραγουδιών και μελωδιών – με κάθε λογής ρυθμικά σχήματα, με κάνει να προβληματίζομαι κατά πόσο τα μικρά χρειάζονται την τυποποιημένη μουσική προπαίδεια από εμάς. Νιώθω κάποιες φορές ότι εμείς οι βοηθοί μάθησης, όταν συμπεριφερόμαστε σαν εκπαιδευτικοί, είναι σαν να προσπαθούμε να ελέγξουμε τη ροή του νερού σε ένα φυσικό ποτάμι, βάζοντάς το σε σωλήνες ώστε να ρέει «συμμετρικά», χαλώντας έτσι την φυσική του «ασύμμετρη» ροή.

– Με εντυπωσιάζει και με κάνει να αναρωτιέμαι έντονα, γιατί όταν πεις σε κάποιο παιδάκι παίξε ελεύθερα στο πιάνο ό,τι θέλεις ή διάλεξε ένα πλήκτρο στο ένα χέρι και ένα στο άλλο, σχεδόν ποτέ δεν παίζουν ή δεν διαλέγουν κάποιο από τα μαύρα πλήκτρα. Μερικές φορές μου δίνουν την αίσθηση ότι πραγματικά αγνοούν τα μαύρα πλήκτρα ή ακόμη πως δεν αντιλαμβάνονται καν την ύπαρξή τους. Φταίει άραγε το ότι τα μαθαίνουμε σαν κοινωνία να ακολουθούν την πλειοψηφία και το περισσότερο «βολικό»; Ειλικρινά θα πετάξω από τη χαρά μου, τη μέρα που θα έρθει κάποιο παιδάκι και θα με ρωτήσει: «Μα τι κάνουν τα άσπρα πλήκτρα;»

ΌΤΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΡΑΤΟΥΝ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Posted on 18 Ιουλίου, 2017 Updated on 18 Δεκεμβρίου, 2018

Του Χρήστου Πεχλιβάνη

~ Πρελούδιο ~

Ήταν κάποτε ένας γέρος που του άρεσε να κάθεται κάθε πρωί σε ένα παγκάκι στην αρχή ενός δάσους και να απολαμβάνει την ηρεμία της φύσης. Ένα πρωί μια παρέα νέων, γεμάτοι ζωντάνια και ενθουσιασμό σταμάτησαν και τον ρώτησαν:

«Από που πάμε στους καταρράκτες μάστορα; Θέλουμε να κολυμπήσουμε στη μεγάλη γαλάζια λίμνη..»

«Αν πάτε όλο ευθεία είναι πιο κοντά. Προτιμήστε όμως να πάρετε το μονοπάτι στα αριστερά που ακολουθεί το ρυάκι. Αν και πιο μακρύ και δύσβατο, μέσα από αυτό θα απολαύσετε όλη την ομορφιά του δάσους και το μπάνιο στους καταρράκτες θα είναι ακόμη πιο αναζωογονητικό.» τους απάντησε.
Οι νέοι αφού τον ευχαρίστησαν προχώρησαν. Έφτασαν στην αρχή του μονοπατιού, πλατσούρισαν λίγο στο ρυάκι, ήπιαν τις λεμονάδες τους και επέστρεψαν. Αποχαιρέτησαν τον γέρο, πήραν τα ποδήλατά τους και έφυγαν.

Την άλλη μέρα επέστρεψαν, ρώτησαν ξανά τον γέρο για τους μεγάλους καταρράκτες, πήγαν μέχρι το ρυάκι, έπαιξαν λίγο, ήπιαν τις λεμονάδες τους και έφυγαν. Αυτό επαναλαμβανόταν για πολλές, πολλές ημέρες. Κάποια στιγμή ο γέρος τους ρώτησε:
« Μα παιδιά μου, γιατί πηγαινοέρχεστε, με ρωτάτε για τους καταρράκτες και κάθε φορά πάτε μέχρι το ρυάκι και φεύγετε;”

Τότε ένας από τους νεαρούς του απάντησε:
«Δεν ξέρουμε. Κάθε φορά είναι τόσο έντονη η επιθυμία μας να πάμε και τα λόγια σου τόσο πειστικά, μα όταν βλέπουμε πόσο μακρύ και δύσκολο είναι το μονοπάτι το μετανιώνουμε. Ίσως κάποια μέρα να προχωρήσουμε, αλλά δεν είμαστε σίγουροι.. Μπορεί να πάμε, μπορεί και όχι..»

~ Θέμα και παραλλαγές ~

Πρόσφατα ο πατέρας μιας δωδεκάχρονης μαθήτριάς μου στο πιάνο, μου ανακοίνωσε ότι η μικρή θα διακόψει τα μαθήματα. Δεν εξασκείται καθόλου και δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για να προχωρήσει στο πιάνο, γι’ αυτό και δεν έχει νόημα να συνεχίσει μου είπε. Να αναφέρω ότι η χρονιά ήταν ήδη διαφοροποιημένη στο πρόγραμμα και την ύλη ώστε να κρατάει το ενδιαφέρον του κοριτσιού ζωντανό, αφού η απόδοσή της την προηγούμενη χρονιά δεν ήταν ικανοποιητική και αποφασίσαμε από κοινού να αλλάξουμε την ύλη για να γίνει πιο «ενδιαφέρουσα» γι’ αυτήν. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι το πρόγραμμα που ακολουθούσαμε φέτος ήταν σχεδόν ελεύθερο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τα μουσικά γούστα της μαθήτριας. Παρόλα αυτά όμως δεν καταφέραμε να σταματήσουμε την κατρακύλα, που οδήγησε τελικά στην τελειωτική παραίτηση του παιδιού από το πιάνο.

Τι πήγε λάθος; Μήπως ήταν η ύλη; Μήπως ήταν ο δικός μου τρόπος διδασκαλίας; Ήμουν άραγε εγώ ο υπαίτιος που «σκότωσε» το ενδιαφέρον του παιδιού για τη μουσική; Πολλά ερωτήματα με κατάκλυσαν καθώς και στεναχώρια, όπως κάθε φορά που κάποιος μαθητής τα παρατάει. Η στεναχώρια και οι προβληματισμοί μου ευτυχώς δεν κράτησαν για πολύ. Μου ήρθε στο μυαλό κάτι το οποίο έσβησε κάθε αμφιβολία, απάντησε στα πιο πολλά ερωτήματά μου και μου υπενθύμισε κάποιες συνειδητοποιήσεις που είχα στο κοντινό παρελθόν.

Μου ήρθε λοιπόν ξαφνικά, σχεδόν ενορατικά, στο μυαλό μια μικρή, απλή ιστορία με έναν εστιάτορα και τον πελάτη του, με το καταληκτικό δίδαγμα πως κανένας δεν μπορεί να πείσει κάποιον άλλο να φάει, αν αυτός δεν πεινάει! Ναι! Αυτό είναι! Το ίδιο συμβαίνει και με τη μουσική είπα! Δεν μπορούμε να διδάξουμε κανένα παιδί ή ενήλικα που δεν νιώθει την ανάγκη να παίξει,να ακούσει και να μάθει μουσική! Μέσα από τη φανταστική ιστορία με τον εστιάτορα και τον πελάτη του, κατάφερα να βγάλω άκρη για το συμβαίνει με τους μαθητές που τα παρατούν.

Ο εστιάτορας λοιπόν στην ιστορία δεν καταφέρνει να κάνει τον πελάτη που δεν πεινά, να φάει. Θα μου πείτε μα υπάρχει και η περίπτωση ο πεινασμένος πελάτης να μην θέλει να φάει το φαί γιατί μπορεί απλά να μην του αρέσει το συγκεκριμένο πιάτο ή απλά να είναι κακομαγειρεμένο. Μα σαν καλός και ευσυνείδητος που είναι, ο εστιάτορας ρώτησε τον πελάτη τι του αρέσει να τρώει και αυτός του το περιέγραψε με κάθε λεπτομέρεια.
Φέρνει λοιπόν στο πιάτο μπροστά του το αγαπημένο του φαγητό και αυτός συνεχίζει να αρνείται να το φάει. Δοκιμάζει μερικές μπουκιές αλλά μέχρι εκεί. Ζητά τον λογαριασμό και φεύγει. Ο εστιάτορας πείθεται ότι το φαγητό δεν πρέπει να ήταν καλομαγειρεμένο και είναι σχεδόν σίγουρος πως δεν θα ξαναδεί τον πελάτη αυτό.

Την άλλη εβδομάδα, την ίδια ώρα να τος. Χαιρετάει τον εστιάτορα, γελαστός και ευδιάθετος και κάθεται στο ίδιο τραπέζι και παραγγέλνει το ίδιο ακριβώς πιάτο, λέγοντάς του ότι την περασμένη φορά το φαγητό ήταν εξαιρετικό. Του φέρνει λοιπόν το ίδιο πιάτο, τρώει μερικές μπουκιές, πληρώνει και φεύγει. Αυτό επαναλαμβάνεται για μέρες, μήνες, χρόνια. Κατά καιρούς αλλάζει την παραγγελία του αλλά ποτέ δεν καταφέρνει να φάει περισσότερες από μερικές μπουκιές!

Που θέλουν τώρα να καταλήξουν οι δύο ιστορίες που διηγήθηκα, αυτή με τους νέους που αναζητούσαν τους καταρράκτες και αυτή με τον εστιάτορα;

Για χρόνια, δεν καταλάβαινα γιατί, ενώ προσπαθούσα τόσο πολύ να επηρεάσω θετικά και να κάνω κάποιους μαθητές να αγαπήσουν τη μουσική, αυτοί, ενώ ενθουσιάζονταν και έφευγαν από το μάθημα σε πνευματική διαστολή, εντούτοις, έρχονταν στο επόμενο μάθημα σαν να και το προηγούμενο «διασταλτικό» μάθημα δεν υπήρξε. Και πάλι εγώ να προσπαθώ να τους ξαναξυπνήσω το ενδιαφέρον και τον ενθουσιασμό για τη μουσική.. Νέο ρεπερτόριο, νέες αρμονίες, αυτοσχεδιασμοί, μουσικά παιχνίδια, κτλ.. Το αποτέλεσμα ήταν να αισθάνομαι εξουθενωμένος και οι μαθητές αυτοί να επιζητούν το ίδιο αόριστο πράγμα για μήνες, μέχρι που μια μέρα τα παρατούν και δεν ασχολούνται ποτέ ξανά με τη μουσική αφήνοντάς με απορημένο και χαμένο.

Η απάντηση ήταν μπροστά στα μάτια μου. Δεν ήθελα όμως να την δω, αντιστεκόμουν φαίνεται να την αντικρίσω. Από τους μαθητές αυτούς λοιπόν, απουσιάζει η αυθεντική ανάγκη να νιώσουν τη μουσική. Επιθυμούν την εικόνα του μουσικού αλλά δεν έχουν τη θέληση, την πρόθεση, το θάρρος και τη δύναμη να κάνουν πραγματικότητα αυτή την εικόνα. Είναι τόσο θολή, που μόνο με τον επιφανειακό ενθουσιασμό τους της δίνουν προσωρινά λίγη ζωή. Όμως αυτή ξεθωριάζει λίγες ώρες μετά το μάθημα.

Κατέληξα στο συμπέρασμα μετά από χρόνια διδακτικής εμπειρίας και μελέτης των αρχών και της διαδικασίας της φυσικής μάθησης, ότι σαν δάσκαλοι δεν μπορούμε ποτέ να διδάξουμε όταν το αντικείμενο που διδάσκουμε δεν ενδιαφέρει σε βάθος τον σπουδαστή. Στην περίπτωσή μας, αν ο σπουδαστής δεν έχει τη βαθιά ανάγκη να παίξει και να αισθανθεί τη μουσική, τα μαθήματα καταντούν να είναι ανακάτεμα της κατσαρόλας χωρίς φωτιά από κάτω.

Και τι σημαίνει διδάσκω; Κατακρίβεια, τίποτα δεν διδάσκεται. Ο ρόλος μας σαν παιδαγωγοί, είναι απλά καθοδηγητικός, συμβουλευτικός και στην ουσία αυτό που κάνουμε είναι να δείχνουμε στους ενδιαφερόμενους τα σωστά μονοπάτια και τα συντόμια, για να φτάσουν στον προορισμό τους.

Η μουσική δεν μπορεί να διδακτεί από κανέναν προς κάποιον άλλο. Ο ενδιαφερόμενος μέσα από τη διαδικασία και τις αρχές της φυσικής μάθησης, θα βρει τον δρόμο του. Οι γνώσεις και οι τεχνικές θα συμβούν, θα εμφανιστούν αβίαστα μέσα από την διαδικασία, είτε έχεις δάσκαλο είτε όχι. Το ρεπερτόριο, οι μέθοδοι και τα ιδιώματα δεν έχουν σημασία. Ο καθένας διαλέγει, ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά του αυτά που τον εκφράζουν και βρίσκει τους τρόπους να ανταπεξέλθει. Ζωντανό παράδειγμα αυτοκατευθυνόμενης μάθησης, σε άλλο πλαίσιο, ο γιος μου που ήθελε να μάθει παθιασμένα για τους δεινόσαυρους. Βρήκε, μελέτησε, έψαξε και ανακάλυψε ώσπου απόκτησε τόσες γνώσεις για το αντικείμενο που μας άφησε άναυδους!

~ Coda ~

Τίποτα τελικά δεν μαθαίνεται με το ζόρι και τα καλοπιάσματα. Η αγάπη, το πάθος και η ανάγκη για αυτό που μελετάς σε κάνει σταθερά να προοδεύεις. Η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην αυθεντικότητα και την ποιότητα της γνώσης και της τέχνης. Συνεπώς, η φυσική ανάγκη για μάθηση δεν πρέπει να μπλοκάρεται, να καταστέλλεται ή να επιβάλλεται στα παιδιά ή σε όποιον εμπλέκεται με τον τομέα της μάθησης. Ο καλός και σωστός παιδαγωγός- εκπαιδευτικός είναι αυτός που δεν θα στέκεται εμπόδιο στις μαθησιακές ανάγκες του σπουδαστή. Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να διαλέγουν αυτό που τους «μιλάει» στο σώμα και την ψυχή και να απορρίπτουν αυτό που τους κάνει να βαριούνται. Η Ζωή είναι απλή αν την αφήνουμε να ρέει αβίαστα. Το ίδιο και η Μουσική.